ROZBICIE DZIELNICOWE- PRZYCZYNY ZJEDNOCZENIA: 1. Przebudowa gospodarcza ziem polskich, jaka postępowała wskutek procesów kolonizacji i osadnictwa na prawie niemieckim, sprzyjała ich integracji. Rozbudowa wielkiej własności ziemskiej, która wykraczała poza wytoczone granice polityczne. Interesy szybko rozwijających się miast sięgały jeszcze dalej, wiążąc największe ośrodki Śląska i Małopolski z Czechami. 2. Narastające w XIIIw. zagrożenie zewnętrzne: najazdy mongolskie na południu kraju, ekspansja Marchii Brandenbusrskiej na północnym zachodzie, napady Litwinów i Jaćwięgów na północnym wschodzie. Masowy napływ obcych przybyszów z Niemiec. 3. Utrzymywała się przez cały okres rozbicia dzielnicowego jedność organizacyjna Kościoła, metropolii gnieźnieńskiej, a granice diecezji nie były identyczne z granicami dzielnic. Pojawiające się dążenia separatystyczne w kościele, najsilniejsze na Śląsku, były więc dla władz Kościoła polskiego groźnym sygnałem. 4. W 2 połowie XIIIw. przybrała na sile ideologia zjednoczeniowa, podtrzymywana i rozwijana przez wywodzącą się z kręgów duchowieństwa elitę intelektualną. Znalazła Znalazła ona wyraz w kronikarstwie i żywotach świętych. Patronem Polski stał się kanonizowany w 1254r. biskup krakowski Stanisław ze Szczepanowa, zamordowany w 1079r. Podczas uroczystego otwarcia jego grobu okazało się, że poćwiartowane ciało „zrosło się cudownie”. Miał to być znak, że tak samo połączy się w jedno podzielone na dzielnice Królestwo Polski. Ziemie należące do Władysława Łokietka: Wielkopolska, Małopolska. Ziemie dołączone lub zhołdowane za Kazimierza Wielkiego: Kujawy, Ruś Czerwona, Mazowsze, Ruś Włodzimierska, Podole. Polska Kazimierza Wielkiego obejmowała obszar 40% terytorium polski z 1130r.
POLITYKA WEWNĘTRZNA KAZIMIERZA WIELKIEGO: - nowy podział administracyjny: prowincja, województwo, ziemie. - kordyfikacja prawa (zgromadził prawników aby uporządkować prawo, wydane 2 statuty wiślickie), - przeprowadzenie reformy państwowej (pobierano podatki od szlachty), - przejęcie przez skarbiec królewski do prawa żup solnych w Wieliczce i Bochni (żupnik), - rozwój handlu i miast, - reorganizacja wojska. POLITYKA ZAGRANICZNA K. WIELKIEGO: - działania dyplomatyczne w celu odzyskania Pomorza Gdańskiego z rąk Zakonu Krzyżackiego. 1343r. - pokój w Kaliszu i do polski wracają Kujawy i ziemia Dobrzyńska. 1348r. - pokój w Namysłowie, K. Wielki zrzeka się praw do Śląska, a Luksemburgowie roszczeń do Mazowsza. W CZASACH K. WIELKIEGO POWSTAŁY 4 STANY: - szlachta, - duchowieństwo, - mieszczaństwo, - chłopstwo. DLA DUCHOWIEŃSTWA I SZLACHTY POJAWIAJĄ SIĘ PRZYWILEJE: 1355r. - przywilej w budzie - król obiecał szlachcie: 1. wynagrodzenie za straty w wyprawach poza granicami państwa. 2. zniesienie stacji - król miał utrzymywać się z własnych środków w czasie podróży po kraju. 3. określanie świadczeń szlachty na rzecz państwa. ANTYGAWENI (1370-1385) 1.Ludwik Węgierski 2. Jadwiga. JAGIELLONOWIE (1386-1572) 1. Władysław Jagiełło 2. Władysław Warneńczyk 3. Kazimierz Jagielończyk 4. Jan Olbracht 5. Aleksander I 6. Zygmunt I Stary 7. Zygmunt II August.