2. DZIEJE RUSI KIJOWASKIEJ DO ROZBICIA DZIELNICOWEGO
Włodzimierz (978-1015) prowadził politykę umacniania władzy centralnej przeciwstawiając się tendencjom separatystycznym. W 981 r. w wyprawie na Polskę zajął Grody Czerwieńskie ponadto pokonał Wiatyczów, podbił Jaćwingów, Radymiczów oraz Bułgarów wołożańskich. W 988 lub 980 r. przyjął z Bizancjum chrześcijaństwo i ożenił się z Anną, siostrą cesarza Bazylego II (za pomoc udzieloną Bizancjum w pokonaniu zbuntowanego Bardasa Fokasa). Prowadził przymusową chrystianizację Rusi. Nowa religia sprzyjała centralizacji państwa i upowszechnianiu pisma - cyrylicy. Za panowania Włodzimierza Ruś kijowska przezywała okres rozkwitu i rozwoju. Zbudowano wiele cerkwi m.in. w Kijowie czy w Wasylkowie. Założył szereg grodów na wschód i południe od Kijowa.
Po nim panował krotko jego syn Światopełek, który wykorzystał śmierć ojca i obwołał się jego następcą. Następnie zabił trzech swoich braci: Borysa, gleba i Światosława. Do pokonania zostali mu tylko: Światopełk i kulawy Jarosław mający siedzibę w Nowogrodzie i przejawiający ambicje do przejęcia przewodnictwa nad Rusią. W 1016 r. doszło do rozstrzygającego starcia między pretendentami do tronu pod Lubeczem. Z walki zwycięsko wyszedł Jarosław, który wkroczył do Kijowa, natomiast Światopełk zbiegł do polski do swego teścia Bolesława Chrobrego. W 1018 r, wyruszyła z polski przeciw Rusi wyprawa mająca na celu ponowne obsadzenie na tronie kijowskim Światopełka. Zostało to osiągnięte, a Jarosław został zmuszony do ucieczko do Nowogrodu. Po osiągnięciu celu wyprawa polska wróciła do kraju po drodze odbierając zagarnięte przez Włodzimierza Grody Czerwieńskie. Po opuszczeniu wojsk polskich z Rusi Jarosław ponownie odzyskał władze wypędzając Światopełka z Kijowa, który szukał tym razem pomocy u Pieczyngów, ale pokonany przez Jarosława zginął w 1019 r.
Pierwsze lata panowania Jarosława - nazywanego także Mądrym (1016/1017, 1018 - 1054) wypełnione były walkami z kolejnymi konkurentami reprezentującymi separatystyczne interesy dzielnicowe oraz własne ambicje m.in. z wnukiem i synem Włodzimierza: Braiaczysławem oraz Mścisławem. Briaczysław podbił Nowogród lecz zostal pokonany przez Jaroisława i wrócił do swojej dzielnicy. Walka z Mścisławem nie przyniosła zdecydowanego zwycięstwa żadnej ze stron dlatego tez w 1025 r. zawarli oni w Gorodcu koło kijowa porozumienie na mocy którego państwo rozdzielono na dwie części: Prawobrzeże Dniepru oraz północna cześć Rusi przypadły Jarosławowi natomiast Lewobrzeże i tereny południowe Mścisławowi. Podział ten utrzymał się do śmierci Mścisława w 1036 r. W czasie zamieszek antyfeudalnych w Polsce (1037 - 1038) Jarosław przyłączył Grody Czerwieńskie do państwa kijowskiego. W czasie swoich rządów podioł wiele wypraw m.in. na: Pieczyngów, Jaćwingów, Litwę, na Mazowszan zbuntowanych przeciw Kazimierzowi Odnowicielowi oraz na Bizancjum w 1043 r. Jego siostra Maria Dobronega była żoną Kazimierza Odnowiciela. Jarosław zmarł w 1054 r. Za życia dążył do podniesienia roli Kijowa jako centralnego ośrodka rozbudowując to miasto, budując sobory i cerkwie, mury obronne. Rozwinął w kraju szkolnictwo cerkiewne i piśmiennictwo, ściągał w tym celu mnichów z Bizancjum. Ponadto ustanowione przez niego zasady dziedziczenia tronu książęcego w oparciu o regułę senioratu i pryncypatu nie zapobiegły rozbiciu jedności politycznej kraju.