Filar wymienia 3 drogi zmiany redystrybucji dochodu:

• narzędzia bezpośrednie

• pośrednie

• zmiany produktywności krańcowych przy zachowaniu zasad wolnego rynku (szkolenia, kursy)

Pionowa i pozioma zmiana redystrybucji dochodu.

Pionowa - popieranie silnej progresji podatkowej. Rozumiana jako wysokie krańcowe stawki podatkowe i jako wielość progów podatkowych. Podyktowane było to egalitaryzmem. Utożsamienie nierówności dochodów z nędzą tych, którzy mniej zarabiają. Optuje za tym Kennet Albright (welfare state).

Neoklasycy są zwolennikami redystrybucji poziomej - pozbawiony ulg i zwolnień system podatkowy z jedną niską stawką. Milton Friedman wyklucza podatek progresywny.

G. Gilder dowodzi, że progresywne podatki nie spełniają swoich celów - nie doprowadzają do zmniejszenia dysproporcji majątkowych.

A. Lindbeck sformułował efekty substytucji:

• zastępowanie czasu pracy czasem wolnym

• obniżanie intensywności pracy

• rozwijanie działań „zrób to sam” i barteru

• erozja rzetelności podatkowej

• wydatkowanie konsumpcyjne zamiast oszczędzania

• ucieczka najzdolniejszych i najbogatszych do krajów o łagodniejszych systemach podatkowych itd.

Progresja przyczynia się do zmniejszenia produktywności społeczeństwa, które zainteresowane jest czasem wolnym i konsumpcją, zwiększa się presja na skracanie tygodnia pracy, wcześniejsze przejścia na emeryturę, akceptację nieobecności w pracy z powodu opieki nad chorym itd.

Negatywny podatek dochodowy - koncepcja Friedmana.

Polega na oznaczeniu na skali podatkowej punktu zwrotnego. Ludzie zarabiający więcej płaciliby podatek od dochodów osobistych, ci co mniej - dostaliby subwencję.

Kolokwium: 6-7 pytań, jedno z nich opisowe (porównanie jakiegoś problemu z punktu widzenia różnych szkół), pozostałe to pojęcia i definicje - trzeba je wytłumaczyć. 5 punktów za opisowe, za resztę po 1.

Podstawowe różnice w podejściu neoklasyków i keynsistów do polityki budżetowej i pieniężnej:

• system podatkowy (aktywna lub pasywna polityka budżetowa)

• niezależność banku centralnego

• instrumenty oddziaływania na politykę monetarną (pasywne vs. aktywne)

• podejście do deficytu budżetowego: według monetarystów budżet musi być zawsze zrównoważony

Aktywna polityka pieniężna.

Może być ekspansywna lub restrykcyjna (czasem mylona z pasywną polityką pieniężną):

• polityka ekspansywna (taniego pieniądza) - używana do pobudzania popytu, powodująca spadek stóp procentowych i zwiększenie popytu na kredyt.

• polityka restrykcyjna (drogiego pieniądza) - manipulowanie stopami procentowymi tak, by się powiększały ograniczając popyt

Argumenty przeciwko aktywnej polityce pieniężnej:

• niemożność wpływania na rzeczywiste realne wartości (popyt, płace realne)

• teoria opóźnień: skutki działań widoczne za późno, tak samo symptomy powodujące określone działania polityczne

• łatwiej zwiększyć inflację niż ją później ograniczać

• paradoks Gibsona: spadek rynkowych stóp procentowych spowodowanych ekspansywną polityką pieniężną może spowodować ich wzrost na skutek wzrostu popytu na kredyt

• efekt Fishera: oczekiwania inflacyjne związane z ekspansywną polityką pieniężną mogą spowodować wzrost nominalnych stóp procentowych

• przy rozbudowanym systemie podatkowych ulg inwestycyjnych aktywna polityka pieniężna będzie znacznie mniej skuteczna

Pasywna polityka pieniężna.

Wywodząca się z ilościowej teorii pieniądza - przyrost pieniądza powinien być proporcjonalny do tempa przyrostu produktu narodowego (równanie M/V=P/Q). Walka z inflacją polegać może również na zapobieganiu manipulacjom oczekiwaniami inflacyjnymi kreujących inflację (doskonalenie ogólnie dostępnych i wiarygodnych informacji o ilości emisji pieniądza, zakładanej przyszłej inflacji itd.).

---