SALMONELLOZA KONI
Salmonelloza koni
Equine Salmonellosis
Salmonellozowe ronienia u koni
Salmonellose des Pferdes (swoista gatunkowo)
Zakażenie o przebiegu OGÓLNYM lub UKŁADOWYM (przewód pokarmowy)
u ciężarnych klaczy prowadzi do ronień.
Występowanie:
rozpowszechniona na całym świecie,
serowary izolowane z przypadków klinicznych i dominujące w środowisku zmieniają się z roku na rok
ryzyko zakażenia ma charakter wieloczynnikowy:
spożycie zakażonej paszy;
spożycie odchodów myszy, ptaków lub padłych insektów;
spożycie zanieczyszczonej wody;
kontakt przez zanieczyszczone ręce;
kontakt z zanieczyszczoną powierzchnia w środowisku;
kontakt z innymi gatunkami zwierząt (bydło), wydalającymi zarazki
OCENA WYSTĘPOWANIA SALMONELLOZY WŚRÓD KONI
będzie także związana z:
obecnością czynników sprzyjających zakażeniu,
metodami diagnostycznymi użytymi do badań np.
Diagnostyka serologiczna (Ig)
Posiewy bakteriologiczne
Techniki biologii molekularnej
ilością prób użytych do badań w regionie/populacji badanej.
tam gdzie zakażenia salmonellozą występują na dużą skalę, wystarcza mała ilość prób aby potwierdzić to zakażenie
przy niskiej skali zakażeń w danym rajenie, trzeba zbadać dużą ilość prób aby potwierdzić udział salmonellozy jako przyczyny choroby
KIEDY MÓWI SIĘ O SALMONELLOZIE?
zakażenia wywołane przez Salmonella
wykazanie obecności charakterystycznych dla infekcji objawów
identyfikacja osobników siejących bakterie, zakażonych bezobjawowo
Etiologia:
HOST-ADAPTED
non-HOST-adapted
Rodzaj Salmonella
Gatunek Salmonella enterica
Najczęściej są identyfikowane:
Salmonella Typhimurium
Salmonella Newport
Salmonella Agona
Salmonella Anatum
Salmonella abortus equi
HOST-ADAPTED |
|
silne powinowactwo do danego gospodarza
powodują zakażenie układowe (bakteriemia, gorączka, objawy systemowe)
biegunka - brak lub jest słabo wyrażonym objawem klinicznym
S. abortus equi
|
brak silnego powinowactwa do danego gospodarza
powodują zakażenia o przebiegu miejscowym (enterocolitis)
biegunkę - jest typowym objawem klinicznym
|
Epizootiologia:
Źródło zakażenia CZĘSTO TRUDNE DO WYKAZANIA np. spożyta pasza (partia)
Siewstwo - poprzez wydzielinę dróg rodnych, wody płodowe, płody, nasienie;
Transmisja - zakażona pasza, woda, krycie;
Wrota zakażenia - przew. pokarmowy, drogi rodne;
Rezerwuar zarazka
klacze
osobniki przewlekle zakażone, nie wykazująca objawów klinicznych a siejące salmonelle
inne gatunki (głownie bydło)
Przeżywalność w środowisku
Salmonella może bytować w środowisku zanieczyszczonym kałem miesiącami a nawet latami. Zależy to m. in od:
serotypu zarazka
np. > 5 lat S. Dublin w kale bydła
ilości bakterii w materiale jakim jest kał
wilgotności i temperatury
Objawy kliniczne:
ZAKAŻENIA BEZOBJAWOWE, KTÓRYM TOWARZYSZY LUB NIE TOWARZYSZY SIEWSTWO BAKTERII
cichy nosiciel - nie sieje
koń zakażony bezobjawowo ale siejący bakterie
(proces lokalny w przewodzie pokarmowym, któremu towarzyszy synteza Ig lub nie jest ona uruchamiana - „tranzyt” przez przewód pokarmowy)
ZAKAŻENIA SŁABO MANIFESTUJĄCE SIĘ KLINICZNIE
gorączka
obniżony apetyt
niekiedy papkowaty kał
ZAKAŻENIE Z OSTRO PRZEBIEGAJĄCĄ BIEGUNKĄ
gorączka
biegunka
colitis,
u dorosłych - często obecność w kale krwi,
postępujące odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe
B.c. surowicy - bez zmian lub niekiedy spadek
neutropenia, często z przesunięciem w lewo (nie jest ona jednak objawem patognomicznym dla salmonellozy)
POSOCZNICA Septicemia
jest to obecność bakterii i ich toksyn we krwi
BAKTERIEMIA:
notowana rzadko, głównie u koni dorosłych
zwykle objawem towarzyszącym jest colitis
zajęta jest wątroba, nerki oraz węzły chłonne krezkowe
u źrebiąt enterocolitis,
SEPTICEMIA
częstsza u źrebiąt, może przebiegać bez objawów enetrocolitis
zajęte są płuca, stawy
RONIENIA
związane ze S. abortus equi
tzw. Koński paratyfus
obecnie rzadko notowane
ronieniom może towarzyszyć zapalenie stawów albo płuc
ronienia najczęściej w 4 - 8 miesiącu
u zakażonych klaczy możliwe porody żywych źrebiąt
wypływ z dróg rodnych, od surowiczego - galaretowatego do brudno - szarego, ogniska ropne, wybroczyny krwotoczne, obrzęki, podobnie u płodów
zakażenia przed 7 miesiącem ciąży - prowadzą do łagodnych poronień - klacz zdrowa;
zakażenia po 7 miesiącu ciąży prowadzą do tzw. złosliwych poronień, słabe źrebięta, retentio secundarium, endometritis, porażenia źrebiąt
laboratoryjnie OA - 1:400; 1:800 (+)
INNE POSTACIE SALMONELLOZY
rozszerzenie żołądka
reflux żołądkowy
zespół jelitowy
przewlekła biegunka, trwająca> 4 tyg.
Rozpoznanie:
izolacja bakterii (najlepiej na podłożach selektywnych)
często uzyskuje się wyniki ujemne ze względu na niską koncentracje zarazka w badanej próbie, poleca się raczej posiewy wielokrotne (monitoring)
określenie serotypu i rezystencji salmonelli,
pośmiertnie: treść jelita ślepego i okrężnicy , węzły chłonne krezkowe, wątroba, śledziona,
techniki biologii molekularnej
UWAGA
ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PCR A IZOLACJĄ Z KAŁU
Leczenie:
uniemożliwienie przedostania się toksyn do krążenia
Preparaty pochłaniające np. DTO Ditrioctahedral smectite
neutralizacja neurotoksyny przed jej połączeniem z komórkami zapalnymi
surowica (działa podobnie jak w tężcu ) lub polimyksyna B
zapobieganie syntezie i działaniu mediatorów zapalenia
NSAIDs
uzupełnianie płynów, regulacja gospodarki wodno - elektrolitowej i kwasowo zasadowej w przebiegu colitis
stabilizacja mikroflory jelitowej