Ekonomia Dobrobytu - Wykład V - 03/04/2004r.
Efekt SUBSTYTUCYJNY - jeżeli cena danego dobra się zmienia to konsument rezygnuje z dobra, którego cena wzrosła, a kupuje dobro tańsze.
Efekt DOCHODOWY - jeżeli cena danego dobra rośnie, a dochody są stałe to za tą samą ilość pieniędzy konsument może kupić mniej dobra.
Założenia:
Gdy cena dobra X jest większe od ceny dobra Y
Cena dobra Y jest stała PY = const
PX1 > PX
X,Y - dobra normalne dobro X droższe
Dochód konsumenta stały
Założenia:
Gdy cena dobra X jest większe od ceny dobra Y
Cena dobra Y jest stała PY = const
Dochód konsumenta stały
PX1 > PX
Y - dobra normalne X - dobro podrzędne (gorsze) - jeśli nasze dochody maleją to dóbr podrzędnych kupujemy więcej, jeśli dochód rośnie to dobra podrzędnego kupujemy mniej.
Założenia:
Gdy cena dobra X jest większe od ceny dobra Y
Cena dobra X jest stała PX = const
Dochód konsumenta stały
PY1 < PY Dobro Y to dobro tańsze
X, Y - dobra normalne
Założenia:
Gdy cena dobra X jest większe od ceny dobra Y
Cena dobra X jest stała PX = const
Dochód konsumenta stały
PY1 < PY Dobro Y to dobro tańsze
X - dobra normalne Y - dobro podrzędne
Założenia:
Gdy cena dobra X jest większe od ceny dobra Y
Cena dobra Y jest stała PY = const
Dochód konsumenta stały
PX1 > PX Rośnie cena dobra X.
Y - dobra normalne X - dobro GIFFENA - szczególny przypadek dobra podrzędnego, jeśli ceny rosną to popyt rośnie na dobra GIFFENA np. dobra stanowiące podstawę jadłospisu.
Jeśli ceny wszystkich dóbr rosną to popyt na dobra GIFFENA rośnie, jeśli ceny wszystkich dóbr spadają to popyt na dobra GIFFENA spada.
Temat: Założenia polityki konsumenckiej w krajach UE
Politykę konsumencką - określa się jako ogół świadomych działań państwa zmierzających do ukształtowania warunków realizacji dążeń konsumenta do możliwie najpełniejszego zaspokojenia odczuwalnych potrzeb konsumpcyjnych za pomocą posiadanych dochodów.
Cztery podstawowe prawa konsumenta
1. Prawo do bezpieczeństwa.
2. Prawo do rzetelnej informacji.
3. Prawno do swobody wyboru.
4. Prawo do bycia wysłuchanym.
Wytyczne w sprawie ochrony konsumentów - zalecenia ONZ z 1985r.
Zapewnienie prawa konsumenta do:
1. Ochrona przed produktami i usługami niebezpiecznymi dla zdrowia i życia
2. Ochrona ekonomiczna interesów:
zaspokojenie podstawowych potrzeb
dostęp do towarów i usług odpowiadającej cenom jakości
zapewnienie rzetelnej informacji pozwalającej dokonać racjonalnego wyboru
3. Wyrażania opinii o polityce konsumenckiej państwa
4. Pozytywnego i efektywnego rozpatrzenia uzasadnionych reklamacji, skarg i roszczeń
5. Edukacji konsumenckiej
6. Życia w zdrowym środowisku naturalnym
Priorytety krajów członkowskich:
dąży się do integracji polityki ochrony konsumentów;
dąży się do udoskonalenia reprezentacji konsumentów na szczeblu wspólnoty
promowanie ogólnego bezpieczeństwa towarów i usług (głownie z punktu widzenia dzieci, monitoring produktów, etykietowanie, walka z nieuczciwą reklamą).
W Polsce na straży ekonomicznej ochrony interesów konsumenta stoi kodeks cywilny i sądy konsumenckie - jest ich niewiele.
KIJ - Konsumencki Instytut Jakości (w Polsce) - dokonuje analiz i testów porównawczych produktów znajdujących się na rynku. Sami producenci zlecają wykonanie testów.
Etykietowanie i dokładna informacja - element ochrony interesów konsumenta. Etykiet muszą być przetłumaczone na język polski.
Większość działań w tym zakresie jest jeszcze w fazie projektów i przygotowań. Państwowa Inspekcja Handlowa - dokonuje kontroli produktów co pewien czas.
Temat: Analiza producenta
Jednoczynnikowa funkcja produkcji - 1 czynnik - 1 produkt.
Założenia równowagi przedsiębiorstwa:
1. Celem jest maksymalizacja zysku.
2. Przedsiębiorstwo działa na wolnokonkurencyjnym rynku (przedsięb. są bardzo małe, jedno z wielu).
3. Cena jest ustalana przez rynek.
Malejące przychody ze skali (jeżeli wzrasta nakład jednego czynnika a pozostałe nakłady są stałe to produkcja rośnie tylko do pewnego momentu).
Funkcja produkcji ilustruje relację między ilością czynnika A i ilością produktu X.
P - przedsiębiorstwo kupuje ON ilość czynnika A i z tego czynnika wytworzona jest ilość OM produktu X
OM - utarg całkowity
P` - zwiększono ilość czynnika A do N` i produkcja produktu X wzrosła do M`
ON - ilość zakupionego czynnika A (koszty) OM - MK = KO (zysk)
MK =(w) ON ⇒ co do wartości a nie co do długości
P`
OM` - utarg całkowity
ON` - koszt - ilość zakupionego czynnika A
M`K =(w) ON` OM` - M`K = KO (zysk) - ten sam zysk
Każdy punkt na tej prostej (IZOZYSKA) daje ten sam zysk - linia jednakowego zysku.
Przedsięb. osiąga równowagę gdy izozyska jest styczna do funkcji produkcji - wtedy max. zyski.
Warunki równowagi:
a) zysk KO max: dodatni
b) izokoszta styczna do funkcji produkcji (p=KK) - cena = koszt krańcowy
c) w punkcie styczności funkcja produkcji ma być wypukła PK = PPmax lub KK = KPmin
Produkt krańcowy = produkt przeciętny który jest max.
d) OK (+) zysk jest dodatni gdy nachylenie OP większe niż nachylenia prostej PK (PP maleje a KP rośnie)
Jeżeli krańcowa wydajność rośnie to koszt krańcowy maleje.
PPmax = KPmin PKmax = KKmin
Optymalizacja działań producenta ⇒ Wpływ spadku cen czynnika na równowagę przedsiębiorstwa
Punkt P Punkt P`
MO = utrag całkowity M`O = utarg całkowity
MK =(w) ON M`K`` =(w) ON`
MO - MK = KO (zysk) M`O - M`K`` = K``O (zysk)
Produkcja się nie zmienia
Spadek ceny powoduje: K``O > K`O
MO = utarg całkowity
M`K =(w) ON
MO - MK` = K`O (zysk)
Ale aby osiągnąć równowagę przesuwam równolegle do punktu styczności funkcji produkcji
Wpływ wzrostu cen czynnika na równowagę przedsiębiorstwa
Punkt P Punkt P` - równowaga
MO = utrag całkowity M`O = utarg całkowity
MK =(w) ON M`K`` =(w) ON`
MO - MK = KO (zysk) M`O - M`K`` = K``O (zysk)
Produkcja się nie zmienia
Wzrost ceny powoduje: K``O > K`O
MO = utarg całkowity
M`K =(w) ON
MO - MK` = KO (zysk)
Równowaga przedsiębiorstwa - technika substytucji - dwa czynnikowa funkcja produkcji
IZOKWANTA - linia jednakowej produkcji
IZOKOSZTA - linia jednakowego kosztu - kupuję równe ilości pracy i kapitału, ale ponoszę te same nakłady
Gospodarka Robinsona Crusoe
KO2
C
Wzrasta cena dobra X
Efekt substytucyjny ES: - XAXB (ujemny)
Efekt dochodowy ED: - XBXC (ujemny)
EC: - XAXC (ujemny)
Wzrost ceny dobra X spowodował ujemny efekt substytucyjny, ale ponieważ REALNE dochody spadły konsument musi przejść z KO1 na KO2.
0
KO1
Y
PY
Dobro Y
B
A
Y
PX1
Dobro X
Y
PX
YB
YA
YC
XC
XB
XA
ED
ES
EC
ES
EC
ED
XA
XC
XB
C
YC
YA
YB
KO2
KO1
B
A
Y
PX1
Y
PX
Y
PY
Dobro X
Dobro Y
Efekt substytucyjny ES: - XAXB (ujemny)
Efekt dochodowy ED: + XBXC (dodatni)
EC: - XAXC (ujemny)
Wzrasta cena dobra X.
0
ES
EC
ED
XA
XC
XB
C
YA
YB
YC
KO1
KO2
B
A
Y
PY1
Y
PX
Y
PY
Dobro X
Dobro Y
Efekt substytucyjny ES: + YAYB (dodatni)
Efekt dochodowy ED: + YBYC (dodatni)
EC: + YAYC (dodatni)
Dochód realny jest większy dlatego konsument przechodzi z KO1 do KO2 i zwiększa popyt na dobro tańsze Y.
0
0
Efekt substytucyjny ES: + YAYB (dodatni)
Efekt dochodowy ED: - YBYC (ujemny)
EC: + YAYC (dodatni)
Dochód realny jest większy dlatego konsument kupuje mniej dobra podrzędnego Y.
Dobro Y
Dobro X
Y
PY
Y
PX
Y
PY1
A
B
KO2
KO1
YB
YC
YA
C
XB
XC
XA
ED
ES
EC
ES
EC
ED
XA
XC
XB
C
YC
YA
YB
KO2
KO1
B
A
Y
PX1
Y
PX
Y
PY
Dobro X
Dobro Y
Efekt substytucyjny ES: - XAXB (ujemny)
Efekt dochodowy ED: + XBXC (dodatni)
EC: + XAXC (dodatni)
POCZWICZYĆ W DRUGĄ STRONĘ GDY TAŃSZE JEST DOBRO Y!!!!!
NA EGZAMIN
0
K
PP
A
M
0
N
α
IZOZYSKA
A
f. produkcji
A
α
K
M`
M
0
N
N`
IZOZYSKA
A
f. produkcji
A
P`
A
P
A
Produkt X
A
Czynnik A
A
P
A
Produkt X
A
Czynnik A
A
PK
A
KK
A
KP
A
0
L
min
A
max
A
max
A
Produkt
przeciętny PP
Produkt
krańcowy PK
Praca L
A
0
Q
min
A
Koszt
przeciętny KP
Koszt
krańcowy KK
Q
A
K``
M
K
M`
0
N`
N
f. produkcji
A
P`
A
Produkt X
A
Czynnik A
A
K`
P
A
P`
A
K``
K
M`
N`
K`
M
0
N
f. produkcji
A
P
A
Produkt X
A
Czynnik A
A
P`
A
IZOKOSZTA po zmianie
ceny pracy
Praca L jest tańsza
P`(L) < P(L)
Produkcja Q stała
Gdy cena pracy spada to producent zakupuje więcej pracy a mniej kapitału
MK
NL
YF
P(L)
M`K
0
N`L
Zależność między ilością czasu wolnego a ilością zebranych orzechów
P
A
Kapitał K
rzeczowy
L Praca
L
f. produkcji
KO
Produkcja
Orzechy kokosowe
YF
P`(L)
YF
P(L)
YF
P`(L)
IZOKWANTA
IZOKOSZTA
Praca