Ekonomika ochrony środowiska 27.04.07 r. wykład, Semestr II, Ekonomika ochrony środowiska


Ekorozwój jako cel główny polityki ekologicznej

Pojęcie ekorozwoju zostało opracowane i wprowadzone do światowego słownictwa przez ONZ w 1975 r. Ekorozwój zdefiniowano jako taki przebieg nieuchronnego i pożądanego rozwoju gospodarczego który nie naruszał by w sposób istotny i nieodwracalny środowiska życia człowieka, nie doprowadzał by do degradacji biosfery, który wreszcie godził by w prawa przyrody, ekonomii i kultury.

Pojęcie to pojmowano też jako taki rozwój społeczny i gospodarczy który zapewni zaspokojenie potrzeb współczesnego społeczeństwa bez naruszenia możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń.

W 1990 r. koncepcja ekorozwoju była też przedmiotem zainteresowania światowej organizacji wyżywienia FAO, według której ekorozwój polega na gospodarowaniu zasobami naturalnymi, ich ochronie, oraz wymuszaniu takich technologii i instytucjonalnych zmian by zapewnić osiągnięcie zaspokojenia potrzeb ludzkich dla obecnych i przyszłych pokoleń. Uznano że ekorozwój jest nieszkodliwy dla środowiska, technicznie poprawny, ekonomicznie efektywny i społecznie akceptowalny.

W deklaracji w sprawie środowiska i rozwoju w Rio de Janeiro stwierdzone że w centrum zainteresowania są ludzie którzy maja prawo do zdrowego oraz twórczego życia w harmonii z przyrodą (zasada nr 1 tej deklaracji), należy sprawiedliwie uwzględniać rozwojowe i środowiskowe potrzeby obecnych i przyszłych pokoleń (zasada 3), do osiągnięcia ekorozwoju konieczne jest aby ochrona środowiska stanowiła nierozłączną część procesów rozwojowych i nie była rozpatrywana oddzielnie od nich (zasada 4), zasadniczym zadaniem społeczności świata niezbędnym dla ekorozwoju jest wykorzenienie ubóstwa (zasada 5), wdrażanie ekorozwoju i poprawa jakości życia powinny następować poprzez ograniczenie lub wyeliminowanie modeli produkcji i konsumpcji zakłócających ten rozwój (zasada 8).

Definicja: W świetle powyższego można stwierdzić że ekorozwój jest to taki sposób prowadzenia działalności gospodarczej, wykorzystania potencjału środowiska i organizacji społeczeństwa, który zapewnia dynamiczny rozwój procesów produkcyjnych, trwałość użytkowania zasobów przyrodniczych, poprawę a następnie zachowanie wysokiej jakości życia.

Koncepcja ekorozwoju oznacza:

Ekorozwój jest więc procesem a nie stanem, dlatego ważnym problemem jest opracowanie strategii jego wdrażania oraz sposobu sterowania i kontroli przebiegu.

Przyjęto że w polityce ekologicznej należy m.in. uwzględnić dwie istotne zasady:

  1. zasada traktowania obowiązku o ochronie środowiska jako elementu prawidłowego gospodarowania, a naruszenie tego obowiązku jako sprzeniewierzeniu regułom dobrego gospodarowania

  2. zasada uwzględniania wymogów o ochronie środowiska oraz bezpieczeństwa i komfortu użytkowania wyrobów na wszystkich etapach życia produktu od surowca do zagospodarowania pozostałości (odpadów) po jego użyciu i zużyciu.

W sytuacji gospodarczej Polski przy istniejącym stanie świadomości ekologicznej społeczeństwa wprowadzanie zasad ekorozwoju powinno przebiegać przez:

Nierozstrzygniętym problemem decydującym o tempie wdrażania jest jak dotąd zestaw instrumentów ekorozwoju i wskaźników jego poziomu.

Można przyjąć że na obecnym etapie wdrażania ekorozwoju wykorzystywane są instrumenty realizacji polityki ekologicznej państwa oraz takie nowoczesne procedury zarządzania jak: przeglądy ekologiczne, oceny oddziaływania na środowisko, zarządzanie jakością produkcji tzw. programy czystej produkcji, procedury zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie (EMAS, ISO 14000), zalecenia ekologiczne, itp.

W latach 90-tych pojawiły się różne koncepcje pomiaru ekorozwoju. Jedną z pierwszych była koncepcja pomiaru ekorozwoju za pomocą takich zagregowanych standardów jak:

Realizacja polityki ekologicznej

Polska jako pierwszy kraj w europie środkowej i wschodniej rozpoczęła rozwiązywanie trudnych problemów ochrony środowiska od określenia polityki ekologicznej państwa.

W procesie tworzenia dokumentu państwowego w tym względzie okazały się obrady „okrągłego stołu” co pozwoliło sporządzić w 1990 r. dokument rządowy „Polityka ekologiczna rządu”.

W tymże dokumencie jednoznacznie określono że obowiązek ochrony środowiska nie może być sprzeczny z interesami gospodarki, stanowi on element prawidłowego gospodarowania, a wszelka działalność naruszająca jego postanowienia staje się niezgodna z prawem.

W latach 1991-95 w Polsce w istotny sposób zmieniono rolę ochrony środowiska w działalności gospodarczej i w świadomości społeczeństwa.

Z pośród wielu przedsięwzięć mających na celu praktyczne wdrożenie polityki ekologicznej państwa w tym czasie należy traktować jako główne:

Umożliwiło to doprowadzenie do liczących się ograniczeń emisji zanieczyszczeń stałych, ciekłych i gazowych przez 80 przedsiębiorstw uznawanych za szczególnie uciążliwe w skali kraju, i 800 przedsiębiorstw uznanych za szczególnie uciążliwe w skali regionalnej

Problematyka organizacyjna ochrony środowiska

Mówiąc o organizacji ochrony środowiska należy wyróżnić jej organizacje na szczeblu kierowniczym państwa tzw. organów administracyjnych państwa, samorządów terytorialnych oraz w podmiotach gospodarczych.

Najważniejszym dla ochrony środowiska przepis to art. 74 Konstytucji, który głosi:

  1. władze prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnym i przyszłym pokoleniom

  2. ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych

  3. każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska

  4. władze publiczne wspierają działalność obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska.

Naczelnym organem administracji państwowej w badanej dziedzinie jest Minister Ochrony Środowiska, w pewnych dziedzinach wykonuje on zadania poprzez agendy wewnątrzresortowe:

- główny geolog kraju

- główny konserwator przyrody.

Przy ministrze działają różne organy opiniodawcze i doradcze, jako najważniejsze traktować należy:

- Państwową Radę Ochrony Środowiska

- Państwową Radę Ochrony Przyrody.

Ponadto funkcjonuje Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska powołana ustawą z 1980 r.

Ustawa ta określa Inspekcję jako organ kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz nakłada na nią obowiązek badania stanu środowiska.

Wspomniane czynności PIOŚ realizuje poprzez głównego inspektora, wojewódzkich inspektorów i innych pracowników zwanych inspektorami, a wyposażonych w niezbędne kompetencje. Przykładowo na podstawie ustaleń kontroli wojewódzki inspektor może:

Inspekcja została również wyposażona w instrumenty represyjne - do niej należy wymierzanie kar pieniężnych za naruszanie obowiązków związanych z ochroną, z zanieczyszczaniem wód i powietrza atmosferycznego, ochrona przed hałasem, odpadami itp.

Najdalej idącym uprawnieniem Inspekcji jest wstrzymanie działalności zagrażającej środowisku w przypadkach prawem określonym.

Te uprawnienia Inspekcji powodują, że można by ja przyrównać do organu o charakterze „policyjnym”.

Zadania administracji rządowej w terenie wykonują wojewodowie i podlegli im kierownicy służb i inspekcji na określonych szczeblach.

Rozporządzenia wojewody są aktami prawa miejscowego, zawierają przepisy powszechnie obowiązujące na terenie województwa lub jego części.

Decyzje wojewody są aktami administracyjnymi które rozstrzygają sprawy indywidualne.

Wojewoda jest zobowiązany ponadto powołać wojewódzkiego konserwatora przyrody i przy jego pomocy wykonywać określone obowiązki.

Ustawa o samorządzie terytorialnym uznała, że mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową, stąd gmina mająca osobowość prawną wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W wyliczeniu zadań własnych gminy ustawodawca na:

W ten sposób ustawodawca uznał ochronę środowiska w jej szerokim rozumieniu za ważne zadanie samorządów.

Należy jednak zauważyć, że kompetencje organów gminy w ochronie środowiska mimo wszystko nie są zbyt szerokie. Organizacje te bowiem nie mają żadnych kompetencji w tak kluczowych dziedzinach jak ochrona wód i powietrza atmosferycznego, nie mogą też wstrzymywać działalności zagrażających środowisku.

Najistotniejsze uprawnienia gmin obejmują uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, jak też wydawania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Większość obowiązków zawartych w przepisach o ochronie środowiska jest adresowane do podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw). Do najważniejszych z nich zaliczamy:

  1. obowiązek racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody, do tego obowiązku przypisuje się:

  • obowiązek przestrzegania norm dopuszczalnych obciążeń środowiska indywidualnego, ustalonych dla danego podmiotu

  • obowiązek prowadzenia pomiarów uciążliwości przenikających do środowiska

  • obowiązek budowania lub instalowania oraz zapewnienia sprawnego funkcjonowania i ciągłej eksploatacji urządzeń chroniących środowisko

  • obowiązek stosowania technologii i rozwiązań technicznych stwarzających jak najmniejsze zagrożenie

  • obowiązek przywracania zdegradowanych elementów środowiska do stanu właściwego

  • Obowiązek zapewnienia ekologicznego bezpieczeństwa w wyniku działalności produkcyjnej

  • obowiązek przedstawienia na żądanie właściwego organu oceny oddziaływania na środowisko

  • obowiązek dbałości o walory przyrodnicze i krajobrazowe środowiska.



  • Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    Ekonomika ochrony środowiska 04.03.07 r. wykład, Semestr II, Ekonomika ochrony środowiska
    21 04 07 wykład matematyka
    28.04.07r. polityka, Semestr II, Polityka ekonomiczna
    22 04 07 wykład matematyka
    27[1] 04 09 wykład filozofia
    Psychologia 27 04 2015 wykład
    NTiM Wykłady semestr II WIMIM
    Biochemia- wyklady 1-8, Semestr II, biochemia
    6 Zaburzenia psychiczne – czynniki ryzyka i profilaktyka, pracownia zabiegów higienicznych, wykłady
    8 Wirus HIV i AIDS, pracownia zabiegów higienicznych, wykłady semestr II(1)
    Ergonomia Wykłady semestr II WIMIM
    Wykłady semestr II, TEORIA GOSPODARSTWA DOMOWEGO
    9 Pielęgnowanie osób z wadą słuchu. Pielęgnacja i obsługa aparatów słuchowych, pracownia zabiegów hi
    Metodyka?ukacji polonistycznej w?ukacji wczesnoszkolnej wykłady SEMESTR II
    7 Palenie tytoniu, pracownia zabiegów higienicznych, wykłady semestr II(1)
    4 Przewlekłe choroby dróg oddechowych – czynniki ryzyka i profilaktyka, pracownia zabiegów higienicz
    Ergonomia Wykłady semestr II WIMIM
    Podstawy marketingu 02.06.07r. wykład, Semestr II, Podstawy marketingu

    więcej podobnych podstron