Zdrowie publiczne semestr II
Temat 9: Wirus HIV i AIDS.
W Polsce żyje około 10 tyś. zakażonych wirusem HIV (wg. PZH w 2007r.)
HIV - ludzki wirus upośledzenia odporności
AIDS - zespół nabytego upośledzenia odporności
HIV ≠ AIDS
Wpływ zakażenia wirusem HIV na układ odpornościowy.
Po zakażeniu wirus HIV atakuje limfocyty T, wnika do wnętrza komórek limfocytów, maleje, a organizm traci możliwość obrony przed innymi zarazkami. W organizmie pozbawionym sił obronnych rozwijają się zakażenia oportunistyczne. Wirus HIV wykazuje dużą zmienność antygenową i często ulega mutacjom. Z jednego cyklu replikacji może powstać około 10 mutantów (kopie wirusa są oporne na leczenia).
Partner zakażony może zarazić się od drugiego zmutowaną postacią wirusa. Na zakażenie szczególnie narażone są kobiety, podatność na zakażenie jest 2-3 krotnie większa niż u mężczyzn.
Drogi zakażenia HIV
HIV wykryto w płynach ustrojowych: krwi, nasieniu, wydzielinie z pochwy, płynie mózgowo-rdzeniowym, otrzewnowym, opłucnowym, owodniowym, maziowym, pokarmie matki.
Pot, ślina, mocz, kał, łzy, wymiociny nie są zakażone, jeśli nie ma w nich śladu krwi.
HIV nie jest przenoszony przez powietrza (kaszel, kichanie), czy przez zwykłe kontakty międzyludzkie w domu, pracy, szkole itp.
→ kontakty seksualne
Drogi zakażenia HIV → krew
→ zakażona matka > dziecko (podczas ciąży, porodu, karmienie piersią)
Przebieg zakażenia HIV u osób dorosłych i dzieci:
Zakażenie pierwotne - okres utajenia (trwa kilka tygodni). Przeciwciała anty-HIV występują po 6-8 tyg. od zakażenia.
Bezobjawowe nosicielstwo HIV - trwa kilka miesięcy do kilkunastu lat.
Przewlekła limfadenopatia trwa kilka miesięcy do kilkunastu lat.
Pełnoobjawowy AIDS.
Pełnoobjawowy AIDS - poprzedza wystąpienie co najmniej dwóch objawów (trwających około 6 tyg.):
Łatwe męczenie się
Gorączka, nocne poty
Obfite biegunki, chudnięcie
Bóle mięśni i stawów
Powiększenie węzłów chłonnych
Zapalenie gardła, kaszel, duszność
O rozpoznaniu AIDS rozstrzyga występowanie:
Zakażeń oportunistycznych: zapaleń płuc, grzybica narządów wewnętrznych, toksoplazmoza, zakażenia wirusami opryszczki, półpasiec, cytomegalia, gruźlica
Choroby układu nerwowego: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, neuropatie, otępienia
Rzadkich nowotworów: mięsak Kaposiego, chłoniaki, białaczki, rak szyjki macicy
Inne objawy: niedokrwistość, leukopenia, trombocytopenia, ogólne wyniszczenie
Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV zapewnia dostęp do informacji, edukacji, profilaktyki HIV / AIDS, a ponadto należy:
- używać własnych przyborów kosmetycznych, zabiegi kosmetyczne i inne wykonywać w specjalistycznych gabinetach oraz wykonywać testy w kierunku HIV.
1 grudnia - NARODOWY DZIEŃ WALKI Z AIDS
Czerwona wstążeczka jest symbolem solidarności z ludźmi żyjącymi z HIV i AIDS
AIDS zielona linia 22 631 33 67
Całodobowy telefon zaufania AIDS 22 692 82 26
Internet www.aids.gov.pl
W przypadku narażenia na zakażenie po zakłuciu się igłą należy:
Wycisnąć krew z rany
Ranę umyć ciepłą wodą z mydłem
Zdezynfekować ranę 70% alkoholem dwa razy
Nałożyć opatrunek
Zgłosić się do lekarza w ciągu 78h
W przypadku zabrudzenia rąk materiałem zakaźnym należy:
Usunąć zanieczyszczenia ręcznikiem papierowym nasączonym środkiem dezynfekcyjnym do rąk (użyty materiał traktować jako skażony)
Dwukrotnie umyć ręce ww. środkiem
Walka z tymi chorobami polega głównie na profilaktyce.
Zakażenia oportunistyczne to endogenne zakażenie charakterystyczne dla osobników o obniżonej odporności (u człowieka głównie spowodowane przez AIDS), ale także wskutek immunosupresji (przy transplantacjach) oraz przy stosowaniu antybiotyków (niszczenie flory fizjologicznej). Czynnikiem tych zakażeń są głównie patogeny uznawane do niedawna za niechorobotwórcze (np. zakażenia florą rezydentną): pierwotniakowe, grzybicze, wirusowe, bakteryjne.
Limfadenopatia to powiększenie węzłów chłonnych na skutek stymulacji antygenowej.
Mięsak Kaposiego jest to nowotwór tkanek podskórnych i błon śluzowych. Najczęściej pojawia się w jamie ustnej, nosie i odbycie. Mięsak Kaposiego powoduje charakterystyczne plamy na skórze lub błonach śluzowych. Plamy te (guzki) mają dość bogatą sieć małych naczyń krwionośnych i krwinek czerwonych, do których nie dociera tlen i z koloru czerwonego przechodzą w niebieski. Poprzez połączenie koloru niebieskiego i czerwonego powstaje fiolet, i właśnie w tym kolorze są mięsaki Kaposiego. Mogą rozprzestrzeniać się do innych narządów takich jak płuca, wątroba lub przewód pokarmowy.
Leukopenia (leukocytopenia), jest to stan, w którym dochodzi do spadku liczby białych krwinek (leukocytów), czyli komórek znajdujących się we krwi, co sprawia, że u pacjentów występuje podwyższone ryzyko rozwoju zakażeń i infekcji.
Małopłytkowość (trombocytopenia) oznacza liczbę płytek krwi poniżej 150 tys./mm3. To najczęściej występująca nabyta skaza krwotoczna.
2