Temat: Szkoły filozoficzne - charakterystyka
Filozofia humanistyczna dzieliła się na wiele nurtów o odmiennych poglądach na życie. Wszystkie szkoły filozoficzne okresu hellenistycznego zadawały sobie to samo pytanie: jak powinien żyć człowiek? Dla jednych celem życia był spokój a dla innych wieczne poszukiwanie wiedzy. Lecz jestem pewna że wszyscy filozofowie byli wielkimi ludźmi o harcie ducha dążącymi do poznania własnego ja i chcący znaleźć własna receptę na życie.
A oto parę szkół filozoficznych:
CYNICY
Cynicy w ostentacyjny sposób odrzucali reguły obowiązujące w zwykłym życiu, w szczególnej pogardzie mając bogactwo i materialny dostatek. Człowiek powinien stać się całkowicie samowystarczalny. Wszystko, co wynika z natury, jest dobre i powinno być czynione bez wstydu; zgodnie z tą teorią należałoby na przykład zaakceptować publiczną defekację czy cudzołóstwo. Kobiety i mężczyźni mieli całkowitą wolność w zaspokajaniu potrzeb seksualnych. Przede wszystkim jednak cynicy gardzili dostatkiem i wygodnym życiem.
STOICY
Stoicy zalecali ludziom nieco inną drogę postępowania, nie nakazując im całkowicie izolować się od świata. Nazwa tego kierunku wywodzi się od ateńskiego Malowanego Portyku (po grecku Stoa Poikile), gdzie toczono filozoficzne dyskusje. Założycielem szkoły był Zenon z Kition na Cyprze (około 333-262 p.n.e.). Stoicy uważali, że celem życia człowieka powinno być dążenie do cnoty. Cnota - mówili - to harmonia z uniwersalną naturą, siłą boskiej opatrzności ukrytą pod postacią Losu i kierującą wszelkim istnieniem. Rozum i doświadczenie pomagają nam odkryć drogę do tej harmonii, która wymaga cnót "doskonałych": sprawiedliwości, odwagi i umiaru. Stoicy wierzyli, że to los jest odpowiedzialny za wszystko, co w życiu się zdarza. Czy ludzie mają w takim razie prawdziwie wolną wolę? Rozważywszy dokładnie ten fundamentalny problem, stoicy doszli do konkluzji, że celowe ludzkie działanie ma istotne znaczenie. Zwolennik stoickiej filozofii powinien podejmować działania skierowane przeciw złu, uczestnicząc na przykład w życiu politycznym. Natura, sama w sobie dobra, nie zapobiega występowaniu zła, ponieważ, gdyby było inaczej, cnota nie miałaby znaczenia. W życiu ważne jest zatem dążenie do dobra, a nie jego skutki. Stoik powinien też wystrzegać się żądz i gniewu oraz znosić cierpienie i smutek w milczeniu - czyli przyjąć postawę określaną dziś mianem "stoickiej". Dzięki wytrwałości i samokontroli stoik osiągał spokój. Nie powinniśmy obawiać się śmierci, ponieważ - jak twierdzili stoicy - będziemy żyć jeszcze nieskończoną ilość razy, a za każdym razem nasze życie będzie identyczne z obecnym. Wszystko będzie się powtarzać w świecie co pewien czas niszczonym ogniem i odradzającym się znów po pożarze.
EPIKUREJCZYCY
Epikureizm wziął nazwę od imienia założyciela szkoły, Epikura (341-271 p.n.e.), który spotykał się ze swoimi zwolennikami w domu otoczonym zielonym ogrodem (stąd wywodzi się nazwa "Ogród", którą nadano jego nieformalnej szkole). Epikur uważał, że istota ludzka powinna dążyć do przyjemności, przez którą rozumiał jednak nie to, co na ogół kojarzy się z tym słowem. Twierdził, że prawdziwa przyjemność polega na braku cierpienia; być szczęśliwym to znaczy być wolnym od bólu i codziennych niepokojów, namiętności i pragnień. Tylko spokojne życie w kręgu przyjaciół, z dala od trosk tego świata, może zapewnić spokój umysłu. Ludzie powinni przede wszystkim wyzbyć się lęku przed śmiercią - nauczał Epikur. Ponieważ cała materia składa się z mikroskopijnych atomów pozostających w przypadkowym ruchu - pogląd ten głosili przed Epikurem Demokryt i Leukippos - śmierć nie jest niczym innym niż bezbolesnym rozpadem atomów składających się na ludzkie ciało.
SOFIŚCI
nauczycieli, którzy oferowali bardziej sformalizowaną edukację młodym ludziom pragnącym rozwijać umiejętność publicznego przemawiania i argumentowania z powodu ich talentów oratorskich i umiejętności posługiwania się przekonywającymi argumentami podczas filozoficznych debat, nazywano sofistami, czyli "mądrymi".Wielu tradycyjnie myślących ludzi nienawidziło sofistów, a nawet obawiało się ich, ponieważ zagrażali ich politycznym wpływom. Szukali tu uczniów skłonnych do płacenia wygórowanych sum, jakich sofiści żądali za swoje nauki. Bogata młodzież gromadziła się na olśniewających pokazach, podczas których ci wędrowni nauczyciele demonstrowali swoje umiejętności przekonującego przemawiania, które, jak sami twierdzili, byli w stanie przekazać swoim uczniom. Sofiści oferowali właśnie to, czego każdy ambitny młody człowiek chciał się nauczyć, ponieważ najcenniejszą umiejętnością w demokratycznych Atenach była sztuka przekonywania współobywateli w debatach na zgromadzeniu, w radzie lub w sądzie. Dla tych, którzy nie chcieli bądź nie potrafili opanować nowej retorycznej umiejętności, sofiści za słoną zapłatą układali mowy, które kupujący następnie wygłaszali jako swoje własne. W kulturze ustnej, jaką była kultura starożytnej Grecji, przykładano ogromną wagę do umiejętności przekonywania, co sprawiło, że sofiści zaczęli wydawać się wielu ludziom niebezpiecznymi postaciami - ich działalność przyczyniała się do zwiększenia znaczenia retoryki i stanowiła potencjalne zagrożenie dla politycznych i społecznych tradycji.Byli to wędrowni nauczyciele nie mający własnej szkoły filozoficznej.
SCEPTYCY
Sceptycy, podobnie jak epikurejczycy, dążyli do osiągnięcia stanu wewnętrznego spokoju, ich rozumowanie opierało się jednak na zupełnie innych przesłankach. Rozwijając doktrynę stworzoną przez Pyrrona z peloponeskiej Elidy (około 360-270 p.n.e.), sceptycy doszli do wniosku, że niemożliwa jest pewna wiedza o czymkolwiek, ponieważ ludzkie zmysły dostarczają sprzecznych informacji o świecie. Nasza wiedza - twierdzili - zależy całkowicie od tego, czym rzeczy wydają się być, powinniśmy więc powstrzymać się od formułowania sądów o ich rzeczywistej naturze.
Zgadzam się z każdą z koncepcji szkół filozoficznych .Jak widać wszystkie te szkoły głosiły nauki życiowe i nieprzemijające i gdyby połączyć ich twierdzenia w jedną wielką doktrynę filozoficzną byłaby ona wspaniałym vadamaceum jak mamy żyć by wykorzystać je w największym stopniu.
Temat: Filozofia, filozofowie, szkoły filozoficzne
· Słowo filozofia to z greckiego „umiłowanie mądrości”. W starożytnej grecji oznaczało to poszukiwanie wiedzy. Występowało wiele rodzaji filozofii: filozofia człowieka, biologii, matematyki, nauki, bytu, kultury, języka.
· Jońska filozofia przyrody to ogólne rozważanie o zjawiskach przyrody (były to początki materializmu). Największymi jej filozofami byli: Tales z Miletu (ok. 620-540r.p.n.e.), Anaksymeder z Miletu i Anaksymenes z Miletu.
· Stoicy - grecka szkoła filozofii założona przez Zenona z Kition
· Sofiści byli to nauczyciele filozofii przygotowujący obywateli do życia publicznego. Uczyli retoryki, polityki, filozofii, etyki. Działali głównie w Atenach w V-VIIw.p.n.e. Ich przedstawiciele to Gorgłasz z Leontinoj, Protagoras z Abdery i Hippiasz z Elidy.
· Epikureizm - filozofia stworzona przez Epikura - filozofia życia szczęśliwego. Według Epikura dobrem najwyższym jest przyjemność prowadząca do szczęścia szczęścia. Warunkiem osiągnięcia szczęścia miało być brak cierpień tzw. stan ataraksji. Epikurejczycy - uczniowie szkół epikurejskich, istniejących od 306r.p.n.e. do IV w. Zajmowali się oni głównie problemami psychologiczno - etycznymi.
· Arystoteles - (384-322r.p.n.e.). Był myślicielem i uczonym starożytności, którego działalność filozoficzna i naukowa obejmowała niemal wszystkie dziedziny ówczesnej wiedzy. W 335r.p.n.e. założył własną szkołę filozoficzną w Atenach, tzw. Likejon, w którym nauczał przez 12 lat i kierował pracami uczniów. W filozofii przyrody podał określenie ruchu jako urzeczywistnienia się przez formę możliwości zawartych w materii oraz sformuował podstawy fizyki, astronomii, zoologii, fizjologii, emdbiologii, botaniki. W psychologii określił człowieka jako, ożywiony byt rozumny, zbudowany z ciała i duszy. W czynnościach poznawczych odróżnił 2 intelekty: czynny i bierny, a w etyce głosił eudajmonzm i sformuował teorię cnót. Oprócz tego Arytostelesa uważa się również za twórcę logiki. Twórczość jego wywarła ogromny wpływ na rozwój dalszej nauki.
· Platon - filozof grecki (ok. 427- 347r.p.n.e.) Był uczniem Sokratesa. Twórca Platonizmu oraz założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską. Przejął od Sokratesa i rozwinął koncepcję duszy nieśmiertelnej jako czynnika witalnego, moralnego oraz racjonalnego. Koncepcje Platona wywarły wielki wpływ na późniejszy rozwój filozofii starożytnej i średniowiecza, stały się inspiracją dla późniejszych kierunków szkół filozoficznych. Dzieła Platona prawie w całości przetrwały do naszych czasów zachowując charakter dialogów. Najważniejsze dzieła to: Sofista, Polityk, Uczta, Fajdros, Gorgiasz, Teajtet, Państwo, Timajos, Fedon, itd.
· Sokrates (469-399r.p.n.e.) - filozof . W młodości związany ze stronnictwem peryklejskim, ostatecznie stał się przeciwnikiem demokracji i skazany na śmierć przez otrucie cykutu.
· Euklides - matematyk grecki (IV/V w.). Działał w Aleksandrii. W dziele „Stoicheia geometrias” liczącej 13 ksiąg usystematyzował całość ówczesnej wiedzy matematycznej.
Eratostenes z Cyreny - filozof, matematyk, astronom i geograf. Zajmował się także filologią, historią i muzyką. Od 236 zarządzał Biblioteką Aleksandryjską. Jako pierwszy dokonał pomiaru długości południka ziemskiego oraz wyznaczył kąt nachylenia ekliptyki do równika niebieskiego. Osiągnięciem matematycznym było zrobienie tzw. sita Eratostenesa służącego do znajdywania liczb pierwszych. Pozostawił również dzieła poetyckie, geograficzne i astronomiczne.
Akademia Platońska, szkoła filozoficzna założona ok. 387 p.n.e. w Atenach przez Platona. Jej siedzibą był platanowy gaj nad rzeką Kefisos, poświęcony herosowi Akademosowi (stąd nazwa). Instytucja kierował scholarcha. Rozwijano w niej kult Muz i prowadzono działalność naukowo-dydaktyczną w zakresie filozofii, polityki, matematyki, astronomii, nauk przyrodniczych itd.
W dziejach Akademii Platońskiej wyróżnia sie 3 okresy:
1) Akademia stara albo pierwsza, tj. 40-letni scholarchat Platona i jego bezpośrednich następców: Speuzypa z Aten, Ksenokratesa z Chalcedonu, Polemona z Aten i Kratesa z Mallos - stopniowe odchodzenie od nauk założyciela ku pitagorejskiej metafizyce liczba, a następnie ku zagadnieniom etycznym ujmowanym w duchu cynizmu.
2) Akademia średnia, od 268 p.n.e., kiedy scholarchat objął Arkezylaos - dominacja sceptycyzmu, którego wyznawcą był jeszcze scholarcha z II w. p.n.e., Karneades z Cyreny.
3) Akademia młodsza albo nowa, od scholarchatu Filona z Laryssy i Antiocha z Askalonu w I w. p.n.e. - okres eklektyczny, łączenie elementów stoickich z arystotelizmem, w I i II w. n.e. wpływy neopitagoreizmu, w III w. mistycyzmu, wreszcie neoplatonizmu, którego wybitnym przedstawicielem był scholarcha Proklos.Akademia Platońska istniała ponad 900 lat, do 529 n.e.; zamknięta z rozkazu Justyniana I Wielkiego. Stanowiła wzorzec dla podobnych instytucji w starożytności, m.in. Arystotelesowskiego Likejonu oraz szkół stoickich i epikurejskich, a w czasach nowożytnych np. dla Akademii Florenckiej.