wysokościowa) - gestykulacja, podniesiony głos. wesół ko watość aktywność, niższy samokrytycyzm)
Do badania liipoksji stosuje się często test pisma- wraz z czasem przebywania na wysokości pogarsza się jego jakość), testy na myślenie logiczne, zadania arytmetyczne, złożone zadania psychomotoryczne, świadome prcetwarzanie informacji).
Terelak przeprowadzał w warunkach laboratoryjnych eksperyment, który pokazał, ze liipoksja wpływa na większą liczbę popełnianych błędów i na to wszystko, co powyżej wymienione. Udowodnił, że nie ma globalnego wpływu liipoksji na poziomie czasu reakcji prostej i z wyborem.
F. Przyspieszenie! nieważkość
Dotyczy czynności ustroju spowodowanych działaniem siły bezwładności, związanej z nagłym zwiększeniem prędkości lub zmianą kierunku ruchu. Wektor tej siły to kierunek zmian zachodzących w ustroju. Siłą ta nazywa się przeciążeniem (=ciężar ciała, gdy działa siła/ciężar rceczywisty). Mogą być przyspieszenia prostoliniowe, krzywoliniowe, związane ze zmiana prędkości kątowych, złożone. Przyspieszenia dodatnie - podczas startów samolotów, samolotów wyrzutniach kosmicznych, siła działa w dół
Przyspieszenia niemile- w awaiyjnych lądowaniach samolotów, podczas otwierania spadochronu, siła działa w górę.
Mogą bvć dośrodkowe - równoległe do osi ciała, wpływają na rozmieszczenie płynów ustrojowych (do dolnych części ciała spływa krew, przekrwienie np. w biodrach, stopach, nogi puchną, zwiększa się ciśnienie).
Każdy ma określoną tolerancje na przyspieszenia. Fizjologiczna tolerancja jest prcekroczona, gdy zaczynają występować upośledzenie ustroju. Poza tym czas i wartość działania prcyspieszenia również wpływają na wielkość skutków.
Są różne skutki prceciążeń - psychologiczne i fizjologiczne (tzn. rzadko dotyczą jedynie np. sprawności, ale zaburzają wiele sfer funkcjonowania na raz). Behawioralne i psychologiczne skutki dzielimy na 3 kategorie:
1. Ograniczenia wykonywania mchów dowolnych, np. wtłoczenie ciała pilota w fotel, trudności z wykonywaniem ruchowi koordynacją
2. Zaburzenia świadomości: G-LOC phenomenon - powodowane zabuizeniami hemodynamicznymi (zw. z krążeniem krwi) w okolicach głowy, traci się widzenie obwodowe, potem centralne, a potem świadomość, towarzyszy chwilowa amnezja, oraz wyparcie, pojawiają się następujące reakcje psychologiczne: zażenowanie, zdezorientowanie, strach, derealizacja, zakłopotanie, trudności w ocenie sytuacji, rozdwojenie osobowości, dysforia, lęk, strach, uczucia ambiwalenme i przeciwstawne, chęć obniżenia wysokości. Zaburza na 15 sekund proces pilotowania, co może wpływać na zwiększenie prawdopodobieństw a wypadku lomiczego,
3. Złudzenia lotnicze/
samograwitacyjne: związane z percepcja ruchu, rotacją ciała i przyspieszeniami. Pojawiają się fałszywe złudzenia stymulacji narządów w okołolitowych (dezorientacja przestrzenna). Są to złudzenia:
a) Przedsionkowe - nieadekwatne
warzeni przedsionkowe, narząd przedsionkowy jest najbardziej stresorodny - zawroty głowy, oczopląs, zaburzenia równowagi.
•
Złudzenie przechylenia zgodnie z kierunkiem ruchu Złudzenie przechylenia w prceciwnym kierunku Pochylenie
b) Złudzenia mieszane - związane z
fałszywymi odczuciami położenia przestrzennego pozycji ciała
Złudzenia oczno-rotacyjne - „wzrokowe zawroty głowy”. Zaliczamy tutaj
Do grupy złudzeń oczno-obrotowych zalicza się najczęściej: