• Sąd jest związany wnioskami dowodowymi stron, nie może uwzględniać żadnych faktów ani dowodów na które nie powołały się strony oraz nie może prowadzić postępowania dowodowego z urzędu.
2) Forma inkwizycyjna - stanowi przeciwieństwo formy kontradyktorycznej. Tutaj proces nie jest zorganizowany w formie sporu stron, a postępowanie jest prowadzone z urzędu przez sąd; rola stron ogranicza się do przekazywania sądowi informacji, które uznaje on za niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności:
• Postępowanie jest wszczynane przez sąd lub organ władzy publicznej (np. prokurator)
• Sąd może uwzględniać roszczenia czy żądania nie zgłoszone przez strony i nie jest w tym zakresie związany ich wnioskami
• Sąd me jest związany wnioskami dowodowymi stron, może uwzględniać fakty i dowody niezawnioskowane przez strony i zasadniczo prowadzi postępowanie dowodowe z urzędu.
Współcześnie nie spotyka się z czystymi formami kontradyktoryjnymi czy inkwizycyjnymi, proces ma zwykle strukturę mieszaną.
Proces anglosaski jest bliższy ideałowi formy kontradyktorycznej niż proces kontynentalny. Funkcję sędziego w procesie anglosaskim określa twierdzenie - przed rozpoczęciem procesu sędzia powinien nabrać do ust święconej wody, a wypuścić ją dopiero przy ogłaszaniu wyroku. Strony a nie sąd powołują i przesłuchują świadków oraz prowadzą iiuie dowody. Duże znaczenie w tym procesie ma instytucja „krzyżowego ognia pytań ’ (cross -examination) polegająca na ty, iż świadek jest słuchany pizez stronę, która go powalała, a następnie przez jej przeciwnika starającego się podważyć jego wiarygodność.
Więcej elementów inkwizycyjnych występuje w procesie karnym niż w cywilnym, to ze względu na znacznie silniejszą obecność pierwiastka publicznego w tym pierwszym.