57724

Okoliczności wyłączające społeczną szkodliwość czynu

Do tej kategorii należy tylko jedna okoliczność, mianowicie tzw.

Znikoma społeczna szkodliwość czynu (art. 1 § 2 KK) według tego artykułu nie stanowi przestępstwa czyn, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.

Specyficzna okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną, której nie można zaliczyć ani do okoliczności wyłączających winę ani do wyłączających bezprawność. Czyn wypełniający znamiona przestępstwa, ale przez swą nietypowość merytorycznie nie zasługuje na to, by potraktować go jako przestępstwo.

Znikoma szkodliwość nie oznacza że jest on czynem społecznie pozytywnym. Znikoma szkodliwość to kategoria ocenna i nie da się określić w ustawie, kiedy taka znikomość zachodzi. Jest to sytuacja kiedy pewna nieunikniona dowolność oceny organów stosujących prawo nie może doprowadzić do rozszerzenia zakresu odpowiedzialności karnej w sposób niebezpieczny dla jednostki, a jedynie prowadzi do jej zawężenia w porównaniu z formalnym zakresem przepisu.

Kryteria oceny stopnia społecznej szkodliwości art. 115 § 2 KK.

Katalog wymienionych kryteriów jest zamknięty - w szczególności. Występują kryteria podmiotowe ( postać zamiaru, motywacja sprawcy ) i przedmiotowe. Niektóre z kryteriów odnoszą się do przestępstw umyślnych ( postać zamiaru, motywacja ), inne tylko do nieumyślnych (rodzaj naruszonych reguł ostrożności), a pozostałe mają charakter uniwersalny.

Nieprzypadkowa jest kolejność wyliczenia:

1.    przedmiotowe składniki społecznej szkodliwości, dotyczące dobra prawnego ( za względu na zainteresowanie społeczeństwa jego ochroną przepisem karnym ) oraz szkody - główny punkt orientacyjny ;

2.    względy czysto podmiotowe:

3.    względy łącznego wystąpienia obu czynników.

Stosowanie art 1 § 2 KK przez organy prokuratury i sądy powinno opierać się na ocenie czynu konkretnego. Nie może ono natomiast polegać na kwestionowaniu generalnej oceny danej kategorii czynów, dokonywanej przez ustawodawcę.