Przesłanką orzeczenia przepadku narzędzi jest przestępstwo umyślne.
Podlegające przepadkowi przedmioty muszą pozostawać w proporcjonalności do wagi przestępstwa - wynika to w sposób jednoznaczny z art. 44 § 3 Pojazd może stanowić narzędzie gdy jest przystosowany lub wykorzystywany do przestępczego procederu, a nie gdy został użyty jedynie do transportu osób lub przedmiotów albo też jako miejsce, w którym przestępstwa dokonano. Przepadku nie stosuje się gdy jego orzeczenie byłoby niewspółmierne do wagi czynu. Można wtedy orzec nawiązkę.
Środek ten występuje w postaci:
w przepadku przedmiotów, których wytwarzanie, posiadanie lub przewóz jest zakazany - art. 44 § 5 np. nielegalne posiadanie broni
Przepadek określany w art. 44 § 1 jest obligatoryjny, natomiast ten z art. 44 § 2 i § 5 jest fakultatywny
Jeżeli przedmioty, które służyły albo były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, lub których posiadanie lub obrót jest zakazany, nie stanowią własności sprawcy ich przepadek może nastąpić tylko w wypadkach wskazanych w ustawie. Tak stanowi art. 44 § 6
Przy współwłasności orzeka się przepadek udziału albo obowiązek uiszczenia równowartości.
Przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa - środek ten jest uregulowany w art. 44, 45 KK, dotyczy:
przedmiotów pochodzących bezpośredni z przestępstwa - obligatoryjny - nie może nastąpić kosztem praw pokrzywdzonego ;
przepadek korzyści majątkowych pochodzących chociażby pośrednio z popełnienia przestępstwa, w przypadku niemożności obowiązek uiszczenia kwoty pieniężnej.