> sędzia, wydając decyzję, powinien opierać się nie tylko na przepisach prawnych, ale brać pod uwagę racje pozaprawne, np. racje ekonomiczne, moralne, społeczne, ekologiczne
> sędzia, gdy wymaga tego sprawiedliwość lub racjonalność, może korygować lub modyfikować istniejące prawo, a nawet odstępować w pewnych sytuacjach od prawa
> sędzia ponosi odpowiedzialność nie tylko za to, że jego decyzja jest zgodna z prawem, ale ponosi również odpowiedzialność za jej
moralne/ekonomiczne/spoteczne skutki prawne_
Argumenty za aktywizmem |
Argumenty przeciw aktywizmowi |
■ następuje kryzys parlamentaryzmu - parlamenty przestały być strażnikami dobra wspólnego i uległy skomercjalizowaniu ■ społeczeństwa bardziej ufają sądom niż parlamentom ■ sądy są naturalnym miejscem obrony interesów mniejszości |
• brak legitymizacji • brak odpowiedzialności politycznej • trójpodział władzy • brak środków finansowych na implementację decyzji sędziowskich |
Przedstawiciele:
■ B. Ackerman
• R. Dworkin
• L. Morawski ©
Wstrzemięźliwość sędziowska (pasywizm sędziowski) -> zabrania ona sędziom angażowania się w jakiekolwiek przedsięwzięcia społeczne, polityczne, ekonomiczne i ogranicza funkcje sądów do stosowania prawa -doktryna pasywizmu opiera się na ideologii pozytywizmu prawniczego -doktryna opiera się na następujących założeniach:
> prawo należy stosować sylogistycznie
> celem organu stosującego prawo (sędziego, urzędnika) jest wydanie decyzji zgodnie z prawem
> decyzja powinna być oparta tylko na przepisach prawnych i nie powinna uwzględniać elementów pozaprawnych, np. ekonomicznych, moralnych społecznych
> sądom nie wolno tworzyć ani modyfikować prawa nawet wtedy, gdy uznają to prawo za niesprawiedliwe lub nieracjonalne
> sędzia ponosi odpowiedzialność jedynie za to, czy jego decyzja jest zgodna z prawem
Przedstawiciele:
■ O. W. Holmes
■ L. Brandeis
■ F. Frankfurter
■ A. Scalia
• pozytywiści