1. Marcin Luter
a) 1517 - tezy Lutra, uzupełnione następnie protestem przeciw doczesnej władzy papieży, eksploatacji finansowej i bogactwom pozostającym w ręku Kościoła
b) Dla zbawienia człowieka istotny wewnętrzny akt wiary; mistyczny charakter Kościoła jako wspólnoty wierych, postulat bezpośrednich studiów nad Biblią
c) Potępienie rozumu, uniwersytet narzędzie szatana, negacja teorii Kopernika
d) Władza państwowa pochodzi od Boga, tytuł do całkowitego zwierzchnictwa nad religią poddanych
e) Przeciwnik aspiracji ludowych i egalitarnych w sferze stosunków społecznych
2. Tomasz Munzer
a) Bardziej radykalny; władza powinna być przekazana prostemu ludowi, który zaprowadzi ład boży na ziemi
3. Ulrich Zwinęli
a) Reorganizacja życia jednostek oraz całej struktury władzy tak, aby wszystkie instytucje społeczne służyły Bogu
b) Stapiał władzą świecką z władzą duchową - świecka winna wcielać w życie zasady nowej religii; skrajna nietolerancja religijna
c) Atak na uroszczenia papiestwa do sprawowania władzy politycznej i religijnej, podważanie kultu świętych, odrzucenie postów i celibatu
4. Jan Kalwin
a) Hasło powrotu do Biblii oraz nauki moralnej Chrystusa
b) Nauka o predestynacji - Bóg jednych powołał do zbawienia, innych przeznaczył na potępienie
c) Skrajny rygoryzm etyczny
d) Rozdział Kościoła od państwa, nie godził się też na zastąpienie władzy papieskiej przez książęcą