reformacja i kontrreformacja

REFORMACJA I KONTRREFORMACJA

1517 Marcin Luter zawiesza 95 tez na drzwiach kaplicy w Wittenberdze (31X) ok. 1520 Początki radykalnego odłamu reformacji — anabaptyzmu (Tomasz Miinzer, Niemcy) 1520-22 Najważniejsze pisma reformatorskie Lutra i przekład Biblii na język niemiecki, debaty zwolenników i przeciwników Lutra 1521 Cesarz Karol V potępia Lutra edyktem wormackim 1523 Rada miejska Zurychu przyjmuje program reformatorski Ulricha Zwinglego 1524-25 Powstanie chłopskie w Niemczech, wywołane m.in. ożywioną agitacją religijną 1525 Pierwsze państwo — Prusy — ogłasza luteranizm religią panującą 1527-44 Luteranizm staje się religią panującą w Szwecji, Danii i Norwegii 1529-30 Sejmy Rzeszy w Spirze i Augsburgu; luteranie przedstawiają „augsburskie wyznanie wiary

1533    Spór króla angielskiego Henryka VIII z papieżem o możliwość rozwodu

1534    Parlament ogłasza króla zwierzchnikiem Kościoła w Anglii

1534 Założenie zakonu jezuitów przez św. Ignacego Loyolę; 1540 uzyskuje zatwierdzenie reguły zakonnej przez papieża; wkrótce jezuici stają się głównym narzędziem kontrreformacji 1536-51 Najważniejsze pisma Jana Kalwina 1542 Reorganizacja inkwizycji przez papieża

1545- 63 Obrady soboru w Trydencie; umocnienie doktryny Kościoła katolickiego

1546- 55 W Niemczech wojny religijne ligi protestanckiej z katolikami

poł. Genewa głównym ośrodkiem kalwinizmu; surowe przepisy dotyczące czystości religii XVI w. (kalwińskiej) i moralności; ugoda zwolenników Kalwina i Zwinglego 1553-58 Próba odgórnego przywrócenia katolicyzmu w Anglii pod panowaniem Marii Tudor j 1555 Uchwalenie w Niemczech pokoju religijnego w Augsburgu i przyjęcie zasady, że panujący decyduje o religii poddanych („cuius regio eius religio”)

1562-98 Wojny religijne we Francji: rzeź hugenotów w Paryżu (noc św. Bartłomieja 24 VIII 1572), przywódca hugenotów Henryk IV Burbon królem Francji (1589), przejście króla na katolicyzm (1594), edykt nantejski gwarantujący wolności religijne (1598) 1563    „39 artykułów” — przyjęte przez biskupów Anglii wyznanie Kościoła anglikańskiego

1573    Konfederacja warszawska gwarantująca wolność wyznaniową w Rzeczypospolitej