1. Życie intelektualne i przeobrażenia w sferze ekonomicznej
a) Nauki eksperymentalne osłabiają wpływy motywacji teologicznej, uzmysławiają człowiekowi coraz wyraźniej jego związki z otaczającym go światem, skłaniają do zawierzenia prawom natury
b) Pobudzenie ducha przedsiębiorczości i poszukiwań - atmosfera sprzyjała ugruntowaniu się przeświadczenia, że człowiek stanowi cząstkę wielkiego mechanizmu Natury, podsuwała myśl o konieczności odnajdowania w niej wytycznych określających jego pozycję - stąd już tylko krok do doktryn naturalno-prawnych
2. Rewolucja na terenie Niderlandów
a) Ideologię walczącej z katolicką Hiszpanią burżuazji stanowi kalwinizm
3. Rewolucja angielska
a) Purytanie - prezbiterianie i independenci
b) Prezbiterianie - skłonność do utrzymania monarchii „umiarkowanej", zobligowanej do akceptowania zwierzchnej pozycji parlamentu
c) Independenci - likwidacja wszelkich pozostałości absolutyzmu monarszego, łącznie z instytucją monarchii; odrzucali scentralizowaną strukturę kościelną
• John Milton - źródło władzy suwerennej widział w parlamencie, zasada suwerenności ludu
• J. Harrington - „egalitarna republika", gdzie własność ziemi przejdzie w ręce ludu; akumulacja kapitału w handlu i przemyśle; popierał wojny kolonialne
• Lewellerzy - suwerenność ludu; podział władz na ustawodawczą, wykonawczą i sądową; opieka nad najuboższymi przez manipulowanie systemem podatków
Diggerzy - źródłem zła własność prywatna - Bóg oświeci bogaczy i zrezygnują z własności