64843

Na tle krytyki tej koncepcji powstała społeczna koncepcja niepełnosprawności, która widziała niepełnosprawność jako problem społeczny.

W 1997 roku Światowa Organizacja Zdrowia przedstawiła zmodyfikowaną i skorygowaną wersję Klasyfikacji pod nazwą Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, Działali i Uczestnictwa z podtytułem Podręcznik Wymiarów Niepełnosprawności i Funkcjonowama2^|:l oparta na tzw. biopsychospolecznej koncepcji niepełnosprawności , która stara się połączyć biologiczną i społeczną koncepcję niepełnosprawności.

Zgodnie z założeniami tej koncepcji człowiek jest istotą złożoną i z punktu widzenia fizycznego stanowi organizm o ściśle określonej stnikturze i harmonijnym funkcjonowaniu, jest również istotą społeczną, co oznacza, że żyje w określonym środowisku i wypełnia w tym środowisku pewne role zgodnie ze swoim wiekiem, płcią i pozycją społeczną.

Z tego też ze społecznego punktu widzenia niepełnosprawność nie jest tylko właściwością osoby, lecz zespoleni warunków' środowiska społecznego i fizycznego (bariery społeczne, ekonomiczne, prawne, architektoniczne i urbanistyczne), które powodują tmdności. ograniczenia i problemy osoby niepełnosprawnej

Człowiek funkcjonuje więc na trzech poziomach: biologicznym, jednostkowym i społecznym Przeciętny człowiek, tzw. pełnosprawny, funkcjonuje na nonnalnym poziomie, ustalonym przez przyjęte normy lub standardy zdrowotne oraz przyjęte w danym społeczeństwie formy zachowania się. Poziom funkcjonowania człowieka może jednak być obniżony w stosunku do tych nonn i standardów, na skutek stanu zdrowia, a więc na skutek wady w^rrodzonej, choroby, urazu lub zmian starczych.

Podobnie jak w przyjętej Konwencji z 1980, ta z 1997 roku opiera się na trzech wymiarach: biologicznym - zniesienie, ograniczenie lub zaburzenie przebiegu funkcji organizmu w zależności od stopnia i zakresu uszkodzenia jego organów lub układów:

- jednostkowym - ograniczenie aktywności i działania;

społecznym - ograniczenie uczestnictwa w życiu społecznym - funkcjonowania społecznego.

Definicje osoby niepełnosprawnej pojawiają się w literaturze fachowej w różnych sformułowaniach. Definicje te przyjmują dwojakiego rodzaju kryteria, a mianowicie:

1.    biologiczne (medyczne) - czyli uszkodzenie narządów' i ich czynności, powodujące naruszenie lub obniżenie ich sprawności funkcjonowania oraz całego organizmu z mvagi na to, że w'szystkie czynności są wzajemnie uwarunkowane i skoordynowane;

2.    społeczne - wskazujące na konsekwencje tego uszkodzenia i obniżenia sprawności w różnych sferach życia oraz na relacje danej osoby ze środowiskiem, w którym żyje i działa.

Jak widać, zdefiniowanie pojęcia niepełnosprawności jest trudne, bowiem trudne do dokładnego określenia są granice między sprawnością a niepełnosprawnością Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia „Osoby niepełnosprawne to osoby o naruszonej sprawności psychofizycznej, powodującej ograniczenie funkcjonalne sprawności lub aktywności życiowej w stopniu utrudniającym pełnienie właściwych dla nich ról społecznych”

W polskim prawie pojęcie „osoba niepełnosprawna" pojawiło się w 1982r. w Uchwale Sejmu w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych. W następnych latach podejmowano wiele prób zdefiniowania tego pojęcia. Efektem tych prób w 1996 powstała definicja opracowana