65341

środowiska, albo o typowym dla niego poziomie intelektualnym, mając na myśli wynikający z podobieństwa pozycji podobny dostęp do społecznie cenionych dóbr i wartości, takich jak bogactwo, prestiż, władza czy wykształcenie. Oczywiście, konkretni przedstawiciele tych środowisk mogą pod tymi względami istotnie się różnić, ale niezależnie od miary ich osobistego sukcesu można mówić o typowych interesach czy szansach środowiskowych. Środowisko biznesu jest na ogół bogatsze od środowiska akademickiego, środowisko polityków' jest z definicji bliższe wiadzy i wpływów niż owa, jak pisał Weber, „bezsilna elita” profesorów uniwersyteckich, środowisko artystyczne cieszy się na ogół większym prestiżem i sławą niż środowisko policjantów, a środowisko nauczycielskie dysponuje większym zasobem wiedzy niż środowisko barmanów. Na solidarność środowiskową składa się kilka elementów'. Jednym jest pew^rna doza zaufania a priori, którym darzymy innych tylko z tego tytułu, że są podobni do nas swoim statusem społecznym. Kiedy ktoś mi się przedstawia, mówiąc, że jest profesorem uniwersytetu, udzielam mu od razu, sam będąc profesorem, kredytu zaufania większego, niż gdyby był urzędnikiem, nawet jeśli nie wiem jeszcze nic o jego indywidualnych walorach. Kiedy słyszę, że ktoś jest z Krakowa, ufam mu łatwiej, niż gdy dowiaduję się, że jest warszawiakiem albo pochodzi z Lagos. Innym składnikiem solidarności jest lojalność środowiskowa. Unikam działania wbrew interesom mojego środowiska, powstrzymuję się od krytyki, a naw^ret aktywnie występuję w obronie środowiska, także wtedy gdy dostrzegam w zarzutach ziarno prawdy. Regułę taką ujmuje mądrość ludowa: „Zły to ptak, co własne gniazdo kala". Wreszcie środowiska cechują intensywne kontakty wewnątrzśrodowiskow^fe. Z samego podobieństwa pozycji społecznych wynika częstsze inicjowanie wzajemnych interakcji niż z przedstawicielami pozycji odmiennych, interakcje są też łatwiejsze, przebiegają bardziej bezproblemowo. Nastolatki częściej obcują z nastolatkami, studenci ze studentami, emeryci z emerytami. I łatwiej im „dogadać się ze sobą", mają bowiem wspólny język, podobne sytuacje życiowe, problemy, kłopoty, wyzwania. To samo dotyczy pozycji zawodowych. Naukowcy mają więcej znajomych i przyjaciół wśród naukowców, częściej rozmawiają o sprawach naukowych czy problemach środowiska, górnicy częściej spotykają się i dogadują z górnikami, wojskowi z wojskow^rymi, lekarze z lekarzami. Na ogół występuje też pewien stopień endogamii środowiskowej, to znaczy tendencja do zawierania małżeństw z partnerami o podobnej pozycji społecznej.