też dla niego, jak chcą niektórzy, na jednym planie, to znaczy tak, żeby dzieła różnych epok prezentowały się jego świadomości równocześnie. Nie wybiera z tej tradycji tego lub owego wedle upodobania lub nakazów mody czy podług wskazówek polityków i teoretyków kultury.
(15) Tradycji się nie wybiera. To, co stanowi źródło energii twórczej, nie jest czymś zewnętrznym, ale należy do istoty osobowości artystycznej. Zdać sprawę ze swojego stosunku do tradycji kulturalnej - to napisać swoją autobiografię, opowiedzieć, jak się kształtowała nasza osobowość. Tradycja jest w nas, a nie poza nami, jest czymś osobistym. (...)
Tradycji się więc nie wybiera, ale tradycję, tę wewnętrzną, indywidualną, niepodobną do tradycji kulturalnej drugiego człowieka, można usiłować zmienić. Można z niej usuwać to, co pod wpływem innych doznań traci wartość. Dopóki się artysta rozwija, ten jego osobisty zasób przyjętych wartości kulturalnych ulega zmianie i przewartościowaniu. Poeta przerabia siebie, powiedział Kotarbiński; przerabia, porzucając dawnego siebie dla siebie bardziej kulturalnego, to znaczy dla zdolnego do stworzenia nowego (a więc jeszcze nie istniejącego w jego zasobie wartości) wzorca człowieczeństwa. Hasło Peipera: Nawiązujmy do kopemikańskiej tradycji przeciwstawienia się tradycji, należy też pojąć jako wskazówkę z dziedziny psychologii twórczości, a raczej - higieny i pragmatyki twórczej. Artysta nie może się nigdy - zgodzić na siebie raz na zawsze. Nie wolno mu się zatrzymać na jednym osiągniętym już szczeblu mistrzostwa. Stara to jednak, tradycyjna prawda: Ars longa, vita brevis1..”
Julian Przyboś, Zapiski bez daty, Warszawa 1970
1. Wskaż główne tezy, jakie stawia Julian Przyboś w trzech pierwszych akapitach tekstu.
Akapit 1.:
Akapit 2
: .. li j i,ili,,
*tz........
........tS?. ........
.: .............
2. Na podstawie odpowiedzi zawartej w poleceniu 1.
Juliana Przybosia na interesujący go temat.
..................................
Akapit 3
sformułuj zdanie
C£........
<1V
3. Wyszukaj w akapicie 2., 3. i 4. wszystkie określenia charakteryzujące:
styl krytykowany przez Juliana Przybosia (co najmniej 4 określenia) |
styl preferowany przez Juliana Przybosia (co najmniej 7 określeń) |
4. Określ stosunek Juliana Przybosia do określonej tradycji literackiej, na której temat wyraża swoją opinię, (akapit 4.)
5. Podaj cel, dla którego Julian Przyboś analizuje wyrażenie gęsta cisza. (akapit 5.)
6. Zaznacz właściwą odpowiedź. Wyrażenie gęsta cisza to: dJ metaforyczny epitet;
O animizacja;
O hiperbola; dJ onomatopeja.
7. Stylizatorzy przejmują w prozie chwyty dawno ograne i porzucone przez poetów. Wyszukaj w akapicie 6. i 7. co najmniej trzy określenia, które potwierdzają powyższą tezę Juliana Przybosia.
8. Określ stosunek Juliana Przybosia do tragizmu i tragedii, (akapit 8. i 9.)
(tac.) sztuka długa, życie krótkie...