67124

Prawdopodobnie nie jesteś bardzo zaskoczony słysząc, że ludzie czasami zachowują się

konformistycznie po to, by inni ich lubili i akceptowali. Jeżeli grupa jest dla nas ważna,

a wymaga jedynie noszenia odpowiedniej odzieży albo używania pewnych slangowych

wyrażeń, to dlaczego tego nie robić? Jednak w przypadku ważniejszych zachowań, jak na

przykład krzywdzenie innego człowieka, zdecydowanie powinniśmy oprzeć sią presji

konformizmu. Nie należy się też podporządkowywać, gdy mamy pewność, że nasze zachowanie

jest słuszne, chociaż presja ze strony grupy mówi nam, że nie należy sią tak bardzo do tego

przekonania przywiązywać. Czy może powinniśmy? Pamiętaj, że image Amerykanina to

surowy indywidualista. Czy my rzeczywiście, tak jak „Marlboro Man", przecieramy szlaki czy

tylko nimi podążamy? Do jakiego stopnia powinniśmy sią podporządkować

normatywnym

naciskom?

Aby znaleźć odpowiedź na te pytania, Solomon Asch przeprowadził serią klasycznych

eksperymentów analizujących różne parametry normatywnego wpływu społecznego (Asch,

1951, 1956). Asch rozpoczął swój program badawczy, ponieważ był przekonany, że istnieje

granica, poza którą ludzie sią nie podporządkują. Argumentował, że uczestnicy eksperymentów

Sherifa zachowywali sią konformistycznie, ponieważ sytuacja, w jakiej ich postawiono (próba

oceny odległości przesunięcia się światła), była dla nich bardzo niejasna. Asch był jednak

przekonany, że gdy sytuacja będzie całkowicie jednoznaczna, ludzie będą racjonalnie

i obiektywnie rozwiązywać problemy. Jeżeli grupa powie lub zrobi coś, co jest sprzeczne

z oczywistą prawdą, ludzie z pewnością oprą sią naciskom społecznym i sami

zadecydują, jak

postąpić.

Chcąc stwierdzić, czy tak jest, Asch przeprowadził niżej opisane badania. Gdybyś był

uczestnikiem jego eksperymentu, dowiedziałbyś sią, że są to badania dotyczące sądów

percepcyjnych i że oprócz ciebie będzie w nich jeszcze uczestniczyć kilku innych studentów.

Scenariusz eksperymentu był następujący. Eksperymentator pokazywał każdemu dwie plansze.

Na pierwszej znajdowała sią pojedyncza linia, na drugiej zaś trzy linie zaopatrzone w kolejne

numery (I, 2, 3). Następnie poprosił, by każdy z was ocenił, która z trzech linii na drugiej