70629

Sprawa mocy prawnej w Polsce Ludowej orzeczeń z okresu okupacji

Okupacja niemiecka - zgodnie z prawem międzynarodowym okupantowi nie wolno zmieniać obowiązującego tam prawa. Zgodnie z konwencją haską władze okupacyjne nie uzyskiwały mocy ustawodawczej na terytorium okupowanym -tak więc decyzje okupantów z mocy prawa były nieważne. Pomimo tej jasnej sytuacji Prezydent RP wydał w 1939 r. dekret o nieważności aktów prawnych władz okupacyjnych. Dekret odnosił się do oby okupacji.

Nieważność okupacyjnych aktów prawnych musiała jednak po wojnie być poddana pewnej weryfikacji. Bo chociaż decyzje okupantów były z mocy prawa nieważne - to jednak skutkami tych decyzji były określone fakty, których me dało się już zmienić. Dotyczyło to zwłaszcza spraw osobowych (rozwody i ich skutki), spadkowych, opiekuńczych.

W dekrecie z 1945 r. o mocy obowiązującej orzeczeń sądowych wydanych w okresie okupacji niemieckiej na terenie RP uznano wprawdzie nieważność tych orzeczeń, ale stwierdzono, że sąd może pewnym sprawom nadać moc wsteczną (sprawom niespornym, rozwodowym itp.).

Okupacja radziecka - ze względu na sytuację polityczną w Polsce Ludowej nigdy nie było mowy o wyrokach sądów radzieckich ani o okupacji radzieckiej. Wyjątkowo uregulowano sprawę rozwodów udzielanych obywatelom polskim przez władze ZSRR, ponieważ do 1944 r. tryb i zasady udzielania rozwodów drastycznie odbiegały od przyjętych w Europie

Orzeczenia sądów PPP - nowe władze Polski Ludowej nigdy me zakwestionowały tych orzeczeń, nawet się me wypowiedziały w tej sprawie. Uznaje się, że w milczący sposób orzeczenia te zostały zaaprobowane.

Orzeczenia sądów polskich na terenie GG - władze polskie po II wojnie światowej utrzymały wyroki sądów polskich z okresu okupacji. Przewidywano jednak możliwość złożenia wniosku o wznowienie postępowania w sprawie.