70666

się na dany system, pomysł na to ile jest państwa w państwie. Najczęściej ten pomysł ma źródło w konkretnej ideologii, mimo, że mówi się współcześnie, że ideologia przestała mieć znaczenie. I artykulacja interesów działa w dwojaki sposób. Z jednej strony jest więc oferta, a z drugiej jest konfrontacja ze społecznym jej odbiorem, czyli poszukiwanie informacji o tym jaki jest punkt widzenia człowieka. I rolą partii jest pozyskanie informacji jakie interesy ma społeczeństwo, również te nienazwane, te pośrednie. Ta artykulacja to problem Polski - bo jak wygląda u nas oferta programowa partii? Nie ma jej. A jeśli jakaś jest, to właściwie nie ma różnic między programami wyborczymi różnych partii. Oznacza, to, że ludzie nie czują, że ich interesy są nie reprezentowane, więc np. nie czują potrzeby głosowania w wyborach.

Kto ma ustalić program partyjny? Na pewno nie poseł rozumiany jako indywidualny podmiot. Możemy wyróżnić kilka rodzajów programów partyjnych: wyborczy i programy, które przyjmowane są na kadencje działalności    władz    partyjnych.

Program wyborczy ma swoją własną specyfikę, rządzi się takimi samymi prawami jak marketing towarów i usług. I właściwie wszystko, co mówi się o marketingu towarów i usług można powiedzieć o programie wyborczym. To urynkowienie polityki jest bardzo widoczne. Jest to dzisiaj jedna z jej podstawowych cech. Program wyborczy powinien wynikać z programu partii, która partia przyjmuje jako swój manifest ideowy, również z planu przyjętego przez    partię    na    określone    lata.

Partia nie powinna ryzykować utracenia tożsamości. Program wyborczy, przedstawiany w kampanii wyborczej, to krótki dokument - ten przyjmowany przez partię, przez gremia partyjne to nieco inna sytuacja. Jest to dokument krótki, ogólnie ujęty, hasłowy, będący niejako reklamą partii, który ogranicza możliwość konkretnego rozliczenia z jego wykonania/niewykonania. W Polsce w programach wyborczych partii nie widać różnić, wszyscy w ten sam sposób próbują przemówić do wyborców. Dyscyplina partyjna oznacza, że kandydat jest podporządkowany programowi wyborczemu partii, występuje on z    hasłami    przyjętymi    przez    partię.

To przyporządkowanie daje nam możliwość rozliczenia partii - możemy rozliczyć    partię,

a nie indywidualnie posła, za niespełnienie programu wyborczego. Gdyby nie istniało to podporządkowanie, nie mielibyśmy możliwości oceny partii, a jedynie indywidualnego kandydata. Przy wyborach prezydenckich powszechne