67221

Instrumenty bezpośrednie oddziaływania na rynek pieniężny

Stosowane przez bank centralny instrumenty bezpośredniego oddziaływania można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza obejmuje instrumenty wykorzystywane do kontroli rozmiarów udzielanych kredytów i wysokości stóp procentowych, druga zaś swoistego rodzaju oddziaływanie poprzez perswazje.

Kontrola udzielanych kredytów i stóp procentowych

Zadaniem kontroli wysokości udzielanych przez banki komercyjne kredytów jest utrzymanie podaży pieniądza na określonym poziomie w celu przywrócenia lub po prostu zapewnienia równowagi w gospodarce i/lub obrotach bieżących z zagranicą. Kontrola kredytów może przybierać różne formy Różny też może być zakres jej stosowania. Może przybrać bowiem formę:

•    kontyngentów lub pułapów kredytowych.

•    kwotowych lub procentowych ograniczaj dotyczących depozytów lub papierów wartościowych.

•    dyrektywnych wskaźników określających procentowy stosunek danego typu kredytów do kapitału własnego,

•    badania wypłacabiości banków komercyjnych.

•    innych łagodniejszych form kontroli.

Kontrola poziomu stóp procentowych natomiast, należy do bezpośrednich instrumentów selektywnego oddziaływania na gospodarkę za pomocą zjawisk piariężnych. Prowadzi się ją poprzez podmiotowe lub przedmiotowe różnicowanie stawek oprocentowania bądź za pomocą wyznaczania górnej lub dolnej wysokości stóp procaitowych bądź też narzucania bankom komercyjnym ściśle określonej wysokości stawek

Perswazja

Polega ona na przekazywaniu w różnej fonnie informacji na tanat krótko i średniookresowych założai polityki piaiiężncj. jej instrumentów i zamierzonych efektów. Skala posługiwania się nimi zależy od szeregu uwarunkowań, mających swoje źródła w sytuacji wewnętrznej danego kraju oraz w jego powiązaniach z zagranicą. Można zaryzykować stwierdzane, iż wielkość zapotrzebowanie na wspieranie polityki pieniężnej instrumaitami perswazji powinna być odwrotnie proporcjonalna do poziomu niepewności i nianożności osiągnięcia jej celów za pomocą instrumentów ogólnego oddziaływania na system bankowy.

Przesłanki do perswazji:

•    Stany nadplytuiości w sektorze bankowym, które poprzez finansowe uzależniane banków komercyjnych od banku centralnego zawieszają regulacyjne właściwości stopy oprocentowania kredytu lombardowego.

•    Konieczność jednoczesnego realizowania wykluczających się nawzajem celów polityki pieniężnej, czego przykładem może być potrzeba schłodzenia koniunktury gospodarczej oraz zmniejszenia dopływu kapitahi z zagr anicy.

•    Wpływ wywierany na kurs walutowy oraz zmiany w rezerwach dewizowych państwa

•    Niejednoznaczność w interpretowaniu zamiazeń banku centr alnego na podstawie wykorzystywanych przez niego instrumaitów pośrednich

W ostatnich latach w Polsce, instrumaity perswazji wykorzystuje również Rada Polityki Pianeżnei. która w sprawozdaniach ze swoich posiedzai informuje o kształtowaniu nie tyle bieżącej, co przyszłej inflacji, wskazując przy tym prawdop od obity kierunek zmian stóp procaitowych w^f przyszłości.