21776

Przemiany majątkowe bezpośrednio oddziałują na kształtowanie płynności finansowej, a w konsekwencji na finansowanie działalności operacyjnej oraz, pośrednio, na finansowanie działalności rozwojowej.

Zasilanie wewnętrzne w środki finansowe następuje głównie w wyniku realizacji przychodów ze sprzedaży wyrobów lub usług. Chociaż środki te napływają z zewnątrz do przedsiębiorstwa, nie można ich zaliczyć do finansowania zewnętrznego. Mamy tu bowiem do czynienia z zamianą formy rzeczowej w formę pieniężną, charakterystyczną dla ruchu okrężnego środków w przedsiębiorstwie.

Drugim, ważnym źródłem finansowania wewnętrznego, a zarazem specyficznej transformacji majątku jest fundusz amortyzacji i stosowany mechanizm jego naliczania. Przedsiębiorstwo może także uzyskać środki pieniężne, sprzedając te składniki majątku. które nie mają wpływu na jego zdolności produkcyjne i ogólne prawidłowe funkcjonowanie.

Podobne skutki na proces finansowania wywierają podejmowane w przedsiębiorstwie działania racjonalizatorskie, prowadzące do skrócenia czasu trwania ruchu okrężnego środków. Powinny one prowadzić do jak najszybszego odzyskania środków pieniężnych zaangażowanych w surowce, materiały, półfabrykaty i wyroby gotowe.

Przekształcenia te poprawiają jedynie strukturę maiatku. ale nie wpływają na ieao wzrost. Jak już zaznaczono, ich głównym celem jest odzyskanie środków, które mogą być przeznaczone na zakup innych składników majątku lub wpłynąć na poprawę płynności finansowej.

Kształtowanie majątku

Jeżeli sprzedaż zapewnia zysk i nie jest on w całości przejmowany przez budżet i właścicieli, to zysk jest czynnikiem wzrostu maiatku i kapitału przedsiębiorstwa. Oznacza to równocześnie, że źródłem finansowania wewnętrznego jest zatrzymany zysk. Takim źródłem mogą być także tworzone w przedsiębiorstwie rezerwy długookresowe, np. fundusz emerytalny.

Składki naliczane na fundusz emerytalny przynoszą przedsiębiorstwu podwójną korzyść. Po pierwsze, składki są traktowane jako koszty uzyskania przychodów i wpływają na obniżenie podstawy opodatkowania. Po drugie, naliczone składniki pozostają w dyspozycji przedsiębiorstwa przez okres zatrudnienia pracownika.

Zgromadzone środki na tym funduszu stanowią jednocześnie zobowiązanie przedsiębiorstwa wobec pracownika. Ponieważ nie są one na bieżąco wypłacane, to przedsiębiorstwo do czasu wypłaty emerytury może je traktować jako dodatkowe źródło finansowania.

W zależności od tego. czy przedsiębiorstwo zalicza w ciężar kosztów długookresowe rezerwy (fundusz emerytalny lub inny dozwolony przepisami), mówimy o finansowaniu wyłącznie z zysku i funduszu amortyzacji Iud z zysku, amortyzacji i rezerw długookresowych.

Podział źródeł finansowania na zewnętrzne i wewnętrzne z wyszczególnieniem najważniejszych form zasilania zaprezentowano na rysunku 1.

Istotny jest także podział finansowania, a w konsekwencji kapitału na własny i obcy. Kapitał własny jest pozyskiwany w różnej formie ze źródeł zewnętrznych własnych (rysunek 1) oraz w wyniku przekształcenia majątku i kształtowania kapitału.

Kapitał obcy natomiast jest gromadzony w wyniku korzystania przez przedsiębiorstwa z form finansowania zewnętrznego obcego oraz tworzenia funduszy długookresowych, takich jak pracownicze fundusze emerytalne.

Do finansowania własnego (kapitału własnego), nie zalicza się wszystkich źródeł finansowania wewnętrznego.

Jako obce źródło finansowania należy traktować fundusze emerytalne, ponieważ stanowią one zobowiązanie wobec pracowników przedsiębiorstwa. W związku z tym kapitał pozyskiwany ze źródeł finansowania zewnętrznego własnego będzie różny od kapitału własnego wyodrębnionego według sytuacji prawnej dawcy kapitału. Ten ostatni jest pojęciem szerszym od kapitału dostarczanego ze źródeł zewnętrznych własnych, w szczególności o takie składniki finansowania wewnętrznego, jak zysk zatrzymany i fundusz amortyzacji. Również pojęciem szerszym jest kapitał obcy w porównaniu z kapitałem gromadzonym wyłącznie ze źródeł finansowania zewnętrznego obcego. Do