5213062594

zaczynają poznawać skutki swego bezpośredniego oddziaływania na niego.

Omawiane trzy rodzaje zabaw są zabawami swobodnymi, a więc podejmowanymi przez dzieci z własnej inicjatywy i przede wszystkim indywidualnie. Jednakże zabawy konstrukcyjne, zwłaszcza dzieci starszych kontynuowane mogą być w zespole, a w czasie rozgrywać się mogą przez kilka dni. Wspólne zabawy badawcze również są dla dzieci okazją do wspólnej wymiany doświadczeń i wniosków.

Reasumując dotychczasowe rozważania dotyczące zabaw badawczych ukazanych w kontekście zabaw manipulacyjnych i konstrukcyjnych można wyeksponować ich cechy.

A. Brzezińska wymienia dwie grupy cechy zabaw badawczych w ujęciu ogólnym: pierwszą stanowią cechy dotyczące dziecka jako podmiotu aktywności, drugą cechy samej aktywności oraz sytuacji, w jakiej ma przebiegać |3 s. 44|.

Analizując zabawy badawcze, dokonać można analogicznego podziału. Cechy grupy pierwszej znajdują się w sferze intelektualnej - dziecko doskonali swą orientację w świecie, rozwija myślenie przyczynowo-skutkowe, a w sferze zmysłowo-emo-cjonalnej - odbiera nowe wrażenia estetyczne, przeżywa uczucia intelektualne, satysfakcji, zaspokaja podstawowe uczucia związane z realizacją potrzeby działania. Cechy grupy drugiej dotyczą sytuacji, w jakich przebiega zabawa badawcza, a więc sytuacji nieinterpersonalnych - w kontaktach dziecko a zabawka, zjawisko, przedmiot i sytuacji interpersonalnych, kiedy dziecko dzieli się swoimi wrażeniami, oznajmia o dokonaniu "odkrycia" lub zachęca do tego samego "odkrycia" nauczyciela lub kolegę. Obydwa rodzaje sytuacji związane są z cechami aktywności odnoszącej się do zabawy badawczej, a więc przyjemności, bezinteresowności, napięcia emocjonalnego, ograniczoności w czasie i przestrzeni oraz określonego ładu wewnętrznego .

Określając genezę zabaw badawczych można powiedzieć, że tak_;jak i zabawy konstrukcyjne wywodzą się one z zabaw mani-

61