żywotności utrwalonej kultury i zachowania jej cech technologicznych na poziomie wyjściowym. Proces liofilizacji jest zabiegiem wywołującym duży efekt letalny w utrwalonych komórkach. Liofilizaty przechowuje się w temperaturze 4'C, chociaż niższa temperatura przechowywanie nie wpływa ujemnie na przeżywalność utrwalonych komórek
4. Przetrzymywanie komórek m> stanie zamrożenia w temperaturze od -20'C - -70’C lub «• ciekłym azocie -I96'C.
Jest to metoda stosowana do przechowywania kultur, które me tworzą form przetrwalnikujących oraz słabo przeżywają proces liofilizacji Głównym celem utrwalenia i przechowywania szczepów jest zachowanie maksymalnej liczby żywych komórek i zachowanie dobrej aktywności produkcyjnej Znaczną rolę odgrywa tu przygotowanie biomasy w pożywce hodowlanej zapewniającej dobrą przeżywalność oraz wysoką wydajność komórek Zaleca się oddzielenie biomasy od pożywki w końcowym okresie fazy wzrostu wykładniczego lub w początkowym okresie fazy stacjonarnej i zawieszenie ich w roztworze ochronnym i rozlanie w ilości 1 cm3 do plastikowych ampułek, które po zatopieniu umieszcza się w ciekłym azocie Struktura zamrożonych komórek może ulec zniszczeniu m in. na skutek wzrostu st elektrolitów, wymrożenia wody lub formowaniu się kryształów lodu Jako czynniki ochronne stosuje się naturalne substancje np zawierające białka(bulion, mleko, pepton, żelatynę), sacharydy (glukoza, laktoza, sacharoza, dekstran), aminokwasy ( kw. Asparaginowy, kw. Glutaminowy). Wykorzystywane są również roztwory glicerolu i DMSO dodawane do zamrażanej mieszaniny w stężeniu od 5-10%. Rolą tych czynników jest zabezpieczenie żywotności podczas zamrażania, przechowywania, rozmrażania