67363

Pierwiastki podlegające akumulacji w miąższowych narządach wykazują na ogół większy stopień toksyczności od pierwiastków nagromadzanych w tkankach twardych oraz skórnych. Odkładanie pierwiastków nadmiernych (szczególnie ciężkich) jest swoistym działaniem ochronnym tak w roślinach jak i w organizmach zwierzęcych. Jednak czasem mogą być nagle uruchomione poprzez stres chemiczny lub psychiczny. Tolerancja ekosystemów na zmiany chemiczne zależy od właściwości buforowych danych elementów środowiska Głównymi elementami środowiska, z których pierwiastki śladowe przechodzą do materii żywej są: gleby, woda i powietrze atmosferyczne.

Zanieczyszczenie gleb - gleby akumulują pierwiastki chemiczne a także stanowią filtr ochronny zarówno dla składników migrujących do wód, jak i dla pierwiastków łatwo lotnych.

Gleby ulegają zanieczyszczeniu pierwiastkami chemicznymi wskutek opadania

pyłów atmosferycznych, spływu ścieków, wodnej migracji pierwiastków ze zwałowisk odpadów stałych, zapylania z rozwiewania hałd lub osadników przemysłowych oraz w wyniku stosowania nawozów mineralnych i preparatów ochrony roślin, a także odpadów i ścieków do użyźniania i wapnowania gleb.

Znaczącym źródłem pierwiastków śladowych w glebach, a szczególnie w ich powierzchniowych poziomach są nawozy mineralne i środki ochrony roślin. Procesy metylacji odgrywają doniosłą rolę w obiegu pierwiastków śladowych. Najczęściej w glebach zachodzi metylacja As, Hg, Se, Sb, Sn, Pb a także innych metali. Metylowane związki metali są na ogół łatwo lotne i przyswajalne dla roślin. Proponowane przez różnych autorów dopuszczalne zawartości tych pierwiastków w glebach uprawnych są na ogół dosyć zbliżone. Polska ma zupełnie dobre gleby o ile stosowane będą nadal racjonalne zabiegi agrochemiczne.

Zanieczyszczenie wód - ma szczególne znaczenie ze względu na rolę jaką spełniają wody w krążeniu składników chemicznych między różnymi elementami środowiska, do której dostają się bezpośrednio lub pośrednio. Większość pierwiastków śladowych, a zwłaszcza metali nie utrzymuje się w wodzie długo w formie rozpuszczonej, gdyż podlegają wytrącaniu na skutek procesów utleniania, tworzenia różnych związków chemicznych oraz sorpcji przez organiczną i mineralną frakcję osadów Kwaśne deszcze powodują uruchomienie pierwiastków zawartych w glebach i wraz z wodami opadowymi infiltrację ich dowód odbiorników.