73092

A. S. Radziwiłł był jednym z egzekutorów testamentu Zygmunta III Wazy.

Znał ze szkoły papieża Urbana VIII

Urban Wężyk zatwierdza 8 listopada 1632 roku królem Władysława IV Wazę.

A. S. miał pretensje do króla że się źle prowadzi, do biskupów zaś dlatego ż nie zwalczali aktywnie dysydentów.

Mimo dewocyjnego podejścia do sprawy religijnej, nie tolerowani u dysydentów, uważany był za przeciętnego XVII wiecznego katolika, nie było w nim nic specjalnego.

Charakteryzował go wysoki nepotyzm i troska o dobro rodu, dlatego też wykorzystywał swoją pozycję do załatwiania wakatów urzędniczych dla domu Radziwiłłów, obojętnie jakiej linii i wyznania. Widoczna więc jest w tym miejscu jego hipokryzja, gdyż przedkładał sprawy rodowe ponad religijne.

Bronił na sejmach interesów Gdańska za które otrzymywał różnego rodzaju wynagrodzenia. Był tam powszechnie szanowany i cieszący się duża popularnością.

Chorował na podagrę co było przyczyną późniejszych jego licznych nieobecności na sejmach.

1642 zmienia swoją orientację polityczną z prohabsburskiej na proburbońską.

Wdaje się w konflikt z królową a później z królem, od tej pory chce zwiększyć swobody magnaterii.

Cecylia Renata i Ludwika Maria Gonzaga.

1648 Wspierał Jana Kazimierza i chciał jego elekcji, jednak był przeciwny jego małżeństwu z wdową po zmarłym bracie.

1653 Radziwiłł miał już zaawansowaną podagrę dne moczanową) oraz był już w podeszłym wieku, dlatego regularnie zmniejszała się jego aktywność w sprawach politycznych, co nie oznaczało że się nimi nie interesował.

12.11.1656 Bezpotomnie umiera w Gdańsku gdzie schronił się przed potopem szwedzkim.

Pełen sprzeczności: skąpy i rozrzutny.

Impulsywność, prywata rodowa, pańska duma, pieniactwo.

Założył kolegium akademickie w Ołyce- ściśle działające z Akademią Zamojską.

Oprócz pamiętnikarstwa A. S. Zajmował się pisaniem dzieł religijnych m.iiL Tłumaczenia hagiografii, rozważania o religii (o męce pańskiej), modlitewniki.

Mniej cenił dzieła historyczne niż religijne- które drukował z własnych pieniędzy a historyczne rozprawki pozostawały w rękopisach.

1.    Dzieło:

Manus scrypt alias Jaśnie Oświeconego Xiążęcia Jegomościa Albrychta Stanisława Radziwiłła, panowania trzech królów ZIII, WIV JK

2.    Memoryał rzeczy znaczniejszych które się w Polszczę działy od śmierci Zygmunta III od roku pańskiego 1632 do roku 1652 spisany po łacinie przez W. X. Litewskiego

W testamencie jest mowa o poprawieniu Memoriae (przez jezuitów) i gdyby nadawało się do druku to wydać po 20 latach od jego śmierci (przeznaczył na to lOOOzł w testamencie).

3.    Miał coś napisać rzekomo na wzór historii powszechnej jednak nie ma potwierdzenia źródłowego na tą informację.

Historycy dopuszczają się opinii że pamiętniki A. S. Radziwiłła, są świetnym odzwierciedleniem czasów Władysława IV.

Jako kanclerz miał wielki dostęp do wszelkich informacji oraz intryg pałacowych.

Problem wiarygodności przy pamiętnikach zawsze jest dość duży jednak w jego przypadku mamy do czynienia z dokładnymi i wiarygodnymi danymi.

Na podkreślenie zasługuje fakt umieszczenia bardzo dokładnego indeksu osób, a tu oprócz tego że jest opisana ich działalność polityczna to dodatkowo można znaleźć informacje na temat ich osobowości oraz życia rodzinnego. Rzadko zdarza się że się myli. SpoOwodowane jest to przede wszystkim przez odwlekanie pisania pamiętnika na inne dni przez co pamięć nie była na świeżo z opisywanymi wydarzeniami. Główne pomyłki dotyczą błędnych urzędów zajmowanych przez wymieniane osoby.