Dr. Zbigniew świderski
Prawo cywilne i handlowe państw obcych
Wykład III - Prawo prywatne międzynarodowe
W normie kolizyjnej wyróżnia się dwa elementy:
■ Zakres - oznaczenie sytuacji prawnej. Np. udzielenie pełnomocnictwa, ustalenie formy zwarcia umowy.
■ Łącznik - służy wybraniu właściwego prawa i może mieć dwojaki charakter:
> Podmiotowy - typowo są nim: obywatelstwo, miejsce zamieszkania osoby fizycznej, miejsce siedziby osoby prawnej.
> Przedmiotowy - miejsce położenia rzeczy, nieruchomości, może też polegać na wskazaniu miejsca siedziby sądu właściwego.
Najczęściej występuje łącznik obywatelstwa, co miałoby oznaczać, że dochodziłoby do stosowania prawa ojczystego, do co najmniej jednej strony umowy. Szerokie ujęcie tego łącznika wynika z założenia, iż każdy obywatel zna prawo własnego państwa. Łącznik obywatelstwa naprowadza na prawo ojczyste. Konkurencyjny wobec niego jest łącznik ze względu na miejsce zamieszkania(lub siedziby).
W dwóch przypadkach mogą występować problemy z ustaleniem obywatelstwa:
■ Gdy ktoś legitymuje się podwójnym obywatelstwem.
■ Gdy ktoś nie posada obywatelstwa (jest bezpaństwowcem).
Jeżeli obywatelstwo polskie przysługuje osobie posiadającej inne obywatelstwo to dla organów RP osoba taka będzie traktowana, jako obywatel RP. Wynika to z Art. 2 ustawy prawo prywatne międzynarodowe.
Art 2.
§ 1. Jeżeli ustaw chociażby prawo innego
§ 2. Cudzoziemiec mający obywatelstwo dwóch lub ego z nich, z którym jest najściślej związany.
Brytyjczycy postawili regulując w kwestii identyfikacji obywatelstwa na miejsce zamieszkania. Wyróżniają oni dwa rodzaje miejsca zamieszkania:
■ Z wyboru - miejsce gdzie dana osoba chce mieszkać i czyni to widocznym.
■ Miejsce urodzenia - dla tych, którzy nie czynią widocznym swojego miejsca z wyboru.
Jakie prawo będzie właściwym dla zobowiązań umownych (umów)?
Ustawa z 12.11.1965 roku jest zastępowana przez postanowienia konwencji rzymskiej, co więcej kwestie umów rozstrzygane będą postanowieniem Rzymu I - który wejdzie w życie w grudniu 2009r.
Niemniej, artykuł 25 ustawy z 1965 roku stwierdza, iż strony mogą wybrać na obowiązujące prawo dowolne z zastrzeżeniem by pozostawało ono w związku ze zobowiązaniem.
Art 25.