76304

Tabela 10. Cechy kalkulacji wstępne] i kalkulacji wynikowej

Cechy kalkulacji	Kalkulacja wstępna	Kalkulacja wynikowa
Czas sporządzania	Kalkulację sporządza się przed rozpoczęciem produkcji lub pized przyjęciem zamówienia	Kalkulację sporządza się po rozliczeniu kosztóv ekresu sprawozdawczego, najczęściej na koniec każdego miesiąca
Podstawa ustalania kosztów wytworzenia	Za podstawę ustalania kosztów przyjmuje się standardy (normy) ilościowego zużycia czynników produkcji, istniejące lub przewidywane ceny (stawki) oraz planowany narzut kosztów pośrednich	Za podstawę ustalania kosztów przyjmuje się rzeczywistą wysokość i strukturę kosztów przedmiotu kalkulacji za dary ckres obrachunkowy, wynikający z ksiąg rachunkowych
Stosowane nazwy	Kalkulacja planowa lub ofartowa Pozycje kosztów zawarte w tej kalkulacji można zwiększyć o przewidywany zysk i podatek dochodowy	Kalkulacja kosztu rzeczywistego Przyjmuje się także inne określenia: kalkulacja końcowa, kalkulacja sprawozdawcza

Źródło:    K. Czubakowska W. Gabrusewicz E. Nowak, Podstawy rachunkowości

zarządczej, PWE, Warszawa 2006, s. 84.

Porównanie kalkulacji wstępnej i kalkulacji wynikowej stwarza możliwość obliczenia różnic między kosztami przewidywanymi i kosztami rzeczywistymi. Różnice te powinny być analizowane, powiimo się określić przyczyny ich powstania, a także powinno się brać te różnice pod uwagę przy podejmowaniu decyzji gospodarczych.

Zadaniem kalkulacji jest ustalenie kosztu wytworzenia produktu, który obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów' pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.

W jednostkach wytwórczych, jeśli się przyjmie uprzednio dokonany podział kosztów na bezpośrednie i pośrednie, sporządza się typowy (uproszczony) arkusz kalkulacyjny, który przedstawia tabela 11.

Tabela 11. Uproszczony układ kalkulacyjny kosztów

Lp.	Rodzaje kosztów	Suma (zł)
1	Place bezpośrednie wraz ze świadczeniami na reecz pracowników
2	Materiały bezpośrednie
3	Inne koszty bezpośrednie (np. obróbka obca)
45	Razem koszty bezpośrednie (poz. 1 + 2+ 3) Narzut kosztów wydziałowych