77361

0 do kiedy akt będzie obowiązywał- z góry ustalony końcowy termin obowiązywania ustawy (np. na skutek wystąpienia zdarzeń losowych);

0 uchylenie- gdy nowy akt normatywny w sposób wyraźny uchyla dotychczas obowiązujący akt normatywny ('uchyla się', 'tracą moc')

0 derogacja milcząca: kiedy nowy akt normatywny nie uchyla w sposób bezpośredni poprzedniego aktu normatywnegoB reguły walidacyjne/kolizyjne pozwą łają określić, ustalić, jakie przepisy należy stosować, czy nowe czy dotychczas obowiązujące przepisy; Reguły:

o hierarchiczneH mówi nam, że akt wyższej mocy prawnej ma pierwseństwo nad normą niższej mocy prawne

o chronologiczneB przepisy później wydane wypierają przepisy wcześniej wydane pod warunkiem, że norma później wydana ma taką samą lub wyższą moc prawną

o merytoryczneB lexspecialis (norma szczegółowa) nie uchyla lex genealis (norma ogólna), lecz wyłącza jej zastosowanie w sytuacji, gdy następuje zbieg obu norm (nie ma charakteru derogacyjnego); np. „Kto zabija człowieka podlega karze pozbawienia wolności od...do.." i „Kto na prośbę lub pod wpływem współczucia pozbawia życia człowieka podlega karze pozbawienia wolności od...do..."0 przepis o eutanazji jest nie uchyla, a stanowi konkretny przypadek dotyczący normy ogólnej o pozbawieniu wolności za zabójstwo.

Może dojść do kolizji tych reguła stosujcsię reguły kolizyjne II stopnia- rozstrzygają kolizje pomiędzy regułami I stopnia:

0 Zawsze pierwszeństwo w stosowaniu ma reguła hierarchiczna.

0 Zbieg r. merytorycznej i temporalnej: II stanowiska:

I.    Późniejsza szczegółowa nie może uchylić wcześniejszej ogólnej.

II.    Należy się kierować względami celowości.

• W przestrzeni (aspekt terytorialny): obowiązuje na terytorium całego państwa: przestrzeń lądowa wraz z śródlądową (wody terytorialne- 5 mil morskich w głąb) i przestrzenią powietrzną, ograniczone granicami stanowionymi lub naturalnymi + placówki dyplomatyczne, bazy wojskowe (charakter eksterytorialny- wyłączone spod jurysdykcji państwa przyjmującego)+statki morskie i powietrzne pod banderą danego państwa (miejsce, gdzie obowiązuje prawo danego państwa), chyba że odpowiednie akty normatywne stanowią inaczej (np. zagrożenie wścieklizny na terenie pewnej gminy); państwo przyznaje przywileje innym państwom co do korzystania z terytorium powietrznego, śródlądowego.