dwie zasady mające zasadnicze znaczenie dla pozycji ustrojowej RPO w RP
• zasada powiązania z Sejmem - Sejm za zgodą Senatu dokonuje wyboru RPO, RPO składa Sejmowi sprawozdania z działalności i ponosi przed nim odpowiedzialność na zasadach określonych w ustawie.
- powiązanie z Sejmem nie przekreśla samodzielności i odrębności urzędu Rzecznika
• zasada niezależności od pozostałych organów państwa - organy te nie dysponują wobec RPO żadnymi kompetencjami pozwalającymi na kierowanie jego działalnością czy egzekwowanie jego odpowiedzialności. Rzecznik ma jednak wiele instrumentów oddziaływania na te organy, a przede wszystkim na podległe im jednostki