81233

Mimo. iż stosowanie jednej stawki planowanej spełnia wymogi ustawowe w odniesieniu do systemu rachunku kosztów, to jednak nie jest wy starczające, aby spełnić wymogi zarządzania w zakresie informacji niezbędnych do planowania i kontroli.

Aby uzyskać informacje do określenia zmian w wielkości kosztów w zależności od zmian poziomu aktywności produkcyjnej i lub czasu, należy stosować odrębne stawki dla kosztów stałych i zmiennych.

1.

Planowana stawka    planowane zmienne pośrednie koszty produkcyjne

zmiennych pośrednich =

kosztów produkcyjnych    planowana całkowita aktywność produkcyjna

Zmienne pośrednie koszty produkcyjne to np. zmienna część kosztów energii elektrycznej, koszty materiałów pośrednich lub pomocniczych np paliwa, części zamienne, smary, oleje maszynowe.

2.

Planowana stawka    planowane stałe pośrednie koszty produkcyjne

stałych pośrednich =

kosztów produkcyjnych    planowana całkowita aktywność produkcyjna

Stale pośrednie koszty produkcyjne są to koszty, które nie reagują na zmiany poziomu aktywności produkcyjnej np. amortyzacja środków^r trwałych, podatki majątkowe, ubezpieczenia majątkowe, stała część opłat za energię elektryczną

Jest to podział bardzo istotny dla planowania i kontroli.

Zmienne pośrednie koszty produkcyjne, podobnie jak koszty bezpośrednie są funkcją wielkości produkcji.

Budżet dla całkowitych zmiennych kosztów poślednich jest obliczony jako iloczyn planowanej produkcji oraz stawki zmiennych pośrednich kosztów produkcyjnych na jednostkę produkcji.

Koszty stałe nic zależą od krótkookresowych zmian w rozmiarach produkcji. Są one funkcją czasu, a ich całkowita kwota roczna kumuluje się miesiąc po miesiącu w trakcie roku.

Mimo tego, rachunek kosztów normalnych odnosi je do produktów na podstawie przewidywanej stawki, opartej na poziomic aktywności produkcyjnej.

Jeśli rzeczywista aktywność produkcyjna okazuje się odmienna od aktywności planowanej, wówczas koszty rzeczywiste nie są równe kosztom planowanym i mamy do czynienia z odchyleniem.

Odchylenie dodatnie lub ujemne pośrednich kosztów produkcyjnych rzeczywiste pośrednie koszty produkcji -(planowana stawka pośrednich kosztów x rzeczywista aktywność produkcyjna)

Wyznaczanie planow anej całkowitej aktywności produkcyjnej.

Mierząc aktywność produkcyjną musimy na początku ustalić jednostki jej pomiaru Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę, aby wybrana jednostka pomiaru jak najlepiej odzwierciedlała „konsumpcję", czyli zużycie kosztów ogólnych.

Najczęściej używane jednostki pomiaru to:

a)    produkcja w sztukach.

b)    liczba roboczogodzin.

c)    liczba maszynogodzin.