83161

-    był posiadaczem poszczególnych rzeczy spadkowych, które mógł zasiedzieć (usucapio pro herede)

-    chronił go pretor udzielając interdictum quorum bonorum oraz skargi z zastosowaniem fikcji.

-    w okresie poklasycznym zaciera się różnica między heredes a bonorum possessorem.

Bonorum possesio cum re - ostateczna

Bonorum possesio sine re - tymczasowa - gdy bonorum possessor musiał ustąpić wobec

heres.

Bonorum possessor - successor mortis causa ex iure pretorio.

Związki między dziedziczeniem pretorskim a cywilnym

-    adiuvandi iuris civilis gratia - gdy bonorum possessio udzielone było heres.

-    supplendi iuris civilis gratia - gdy bonorum possessio udzielone było komuś spoza kręgu sui heredes, w razie ich braku.

-    corrigendi iuris civilis gratia - gdy bonorum possessor udzielone było komuś spoza heres, nawet gdy oni występowali (np. dla emancypowanego syna)

Rodzaje testamentów;

Prawo XII tablic:

Dwa najstarsze testamenty publiczne:

1.    Testament in comittis calatis - sporządzano go podobnie jak adrogację za pomocą dekretu (uchwała wzorowana na lex) comitia calata na wniosek pontificis maximi. Ponieważ wniosek był sporządzony przez kapłana miał on ogromny wpływ na sporządzenie testamentu. Testator musiał liczyć się z jego zdaniem, ponieważ mógł on odmówić postawienia wniosku na zgromadzeniu ludowym, które odbywało się dwa razy do roku.

2.    Testament in procinctu - był testamentem żołnierza przed gotowym do boju wojskiem. Prawdopodobnie wyodrębnił się z testamentum comittis calatis. Zniknął za Sulli wl wp.n.e.

-    obu testamentów dokonywano po dokonaniu auspicii.

Czasy późniejsze:

1.    Testamentum per aes et libram - testament prywatny. Testator dokonywał mancipatio familie polegającej na rozporządzeniu całym majątkiem na rzecz powiernika (familie emptor) wstępującego w miejsce spadkobiercy (heredis loco). W dołączonej do mancipatio ustnej nuncupatio testator jednostronnie rozporządzał, kto po jego śmierci otrzyma spadek.

w późnej republice większego znaczenia nabrała nuncupatio. w praktyce rozporządzenia zawarte w nuncupatio ujmowano w formę pisemną tak dla lepszego dowodu, jak i dla zachowania woli testatora w tajemnicy. Ustna nuncupatio ograniczała się do oświadczenia świadkom, że sporządzony testament zawiera ostatnią wolę testatora (tabulae testamenti). Na sznurku wiążącym tabliczki dawali swoje pieczęcie 5 świadków, libripens i familie emptor. obok tego nadal pozostał testament ustny.

2.    Testamenti iure praetorio factum - był on sporządzony pisemnie i opieczętowany pieczęciami siedmiu świadków (testamentum septem signis signatum). Opierając się na nim pretor udzielał bonorum possesio secudnum tabulas. Pierwotnie była ona sine re (edykt z I w. p.n.e.), gdyż spadkobierca pretorski przegrywał z heres, który wykazywał

2