83186

o Pojęcie i rozwój historyczny - wzajemne zaliczenie długu i wierzytelności.

o Kompensacja dobrowolna - nieformalne pacta i przymusowa: o ludicia bonae fidei - zasądzenie na różnicę, o ludicia stricti iuris - dochodzenie całkowicie izolowanych roszczeń. Wyjątki:

■    Bankier - tylko cum compensatione - saldo na swoją korzyść (w przeciwnym razie - nadmierne żądanie).

■    Nabywca majątku z licytacji - wierzytelności bankruta cum deductione z potrąceniem należności dłużnika (nie groziło nadmierne żądanie). Marek Aureliusz - exceptio doli.

o Kompensacja w prawie justyniańskim - wszystkie powództwa in rem i in personam, oprócz powództwa o zwrot depozytu. Ipso iure -roszczenia tego samego rodzaju, wymagalne i płynne.

Zastaw powierniczy. Zastaw ręczny. Zastaw umowny:

•    Realne zabezpieczenie kredytu:

o Prawo akcesoryjne - dodatkowe (ma na celu zabezpieczenie istniejącego zobowiązania). Zastawcą może być osoba postronna, o To ograniczone prawo rzeczowe przysługujące wierzycielowi na cudzej rzeczy w celu uzyskania z niej zaspokojenia należności nie pokrytej przez dłużnika.

•    Historyczny rozwój:

o Fiducia - dłużnik przenosił na wierzyciela własność rzeczy, do aktu przeniesienia dołączał umowę powierniczą, w której zastrzegał przeniesienie zwrotne actio fiduciae. o Pignus - wydanie rzeczy wierzycielowi, ale bez przeniesienia własności.

o Hipoteka - zastawca był nadal właścicielem i posiadaczem rzeczy obciążonej, możliwość uzyskania dalszych kredytów pod zastaw tej samej rzeczy.

•    Powstanie i zgaśnięcie:

o Prywatna i nieformalna umowa (przy zastawie ręcznym - kontrakt realny).

o Czasami uchodził za „ustanowiony milcząco" na podstawie zwyczaju, czy przepisu prawa.

o Zastaw sądowy - dla celów egzekucyjnych.

o Gasł, gdy spełnił swoje zadanie - zaspokojenie całości należności, lub w przypadku zrzeczenia, zniszczenia, bądź nabycia przez wierzyciela.

•    Przedmiot zastawu:

o Rzeczy materialne, ruchome i nieruchome o Hipoteka generalna - cały majątek dłużnika - cesarstwo, o Zastaw wierzytelności i innych praw majątkowych, nawet zastawu (podzastaw).