• Oparte na zasadnie jednolitości - podstawa regulacji: prawo zwyczajowe. Panujący opierał swe działania na tytułach prawnych, które podlegały kontrołi sądów na równi z tytułami prywatnymi
• Powiększanie się roli panującego i jego norm - państwo policyjne
• Powstawanie hierarchicznie zbudowanego aparatu administracji opartego na grupie zawodowych urzędników - instrument w rękach jonującego
• Powstanie teorii praw dobrze nabytych i teorii fiskusa - włączenie sądów w proces kontroli działania aparatu administracyjnego
TEORIA FISKUSA - państwo jako podmiot praw majątkowych mogło być pozwane przed sądami powszechnymi (majątek publiczny należał do podmiotu prawa prywatnego czyli do fiskusa)
• Poddany nie mógł więc wnieść skargi na działanie panującego ale mógł wnieść do sądów krajowych powództwo przeciw fiskusowi
• XVII/XVIII - regulacja normująca działanie aparatu władcy oddzielnie od prawa sądowego
• Osłabienie pozycji panującego
• Władze zostają poddane kontroli specjalnych sądów administracyjnych, które mogły unieważniać akty administracyjne
• SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE - miało służyć ochronie praw podmiotowych jednostki (ustawy)
4. ZARYS ROZWOJU ADMINISTRACJI I PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W WIELKIEJ BRYTANII
• Normowanie stosunków powstających w procesie administrowania przy zastosowaniu jednolitej regulacji prawnej niewyrózniającej osobnego statusu prawnego podmiotów administrujących
• Sądy opierały działalność na prawie stanowionym kierując się zwyczajem i orzecznictwem
• Zasady słuszności (equity) - zespół pojęć obejmujących zasady wypracowane w orzecznictwie Sądu Kanclerskiego w celu uproszczenia sztywnych zasad common law (prawa powszechnego)
• Equity miał uzupełniać common law
• 1873-1875 - uproszczenie systemu sądowego przez utworzenie 3 szczebli sądownictwa
• Prawo angielskiej administracji - duży stopień prawa stanowionego
• Normy common law - proceduralny charaker
• Prawo administracyjne przez długi czas było niezauważalne
• Rządy prawa miały oznaczać nadrzędność ustawy nad organami wykonawczymi w kontynentalnym rozumieniu tego terminu oraz powszechną równość ludzi wobec prawa (koncepcja the rule of law)
• Akty wydawane przez administrację podlegają kontroli politycznej parlamentu
• Zadanie sądu: badanie, czy organy administracji przestrzegały prawa i zasad naturalnej sprawiedliwości
• Ustalenie istnienia podstawy prawnej określonego zachowania organu
• Decyzje oparte na swobodnym uznaniu
ŚRODKI KONTROLI SĄDOWEJ:
• NIE USTAWOWE:
o Orzeczenia sądowe stwierdzające istnienie prawa lub obowiązku w konkretnej sprawie o Polecenie lub nakaz sądowy mający zapobiec naruszeniu prawa działaniem organu lub nakaz określonego zachowania się
o Orzeczenie nakazujące niższemu sądowi, organowi administracji lub innemu podmiotowi wykonanie obowiązku o charakterze publicznym
o Środek skierowany do sądu mzszego stopnia lufc organu administracji stanowiący nakazanie powstrzymania się od rozpatrzenia sprawy i wykonania juz wydanej decyzji o Nakaz skierowany do sądu mzszego stopnia lub organu administracji zakazujący wykonania wydanej juz decyzji, uchylenia aktu administracji i przekazania sprawy do organu wyższego stopnia
• USTAWOWE - uregulowane są w ustawach normujących poszczególne dziedziny administracji: odwołanie, zatwierdzenie decyzji, wydanie klauizuli wykonawczej, wydanie zgody na wykonanie zastępcze, stwierdzenie sądowe
TRYBUNAŁY ADMINISTRACYJNE - organy, w których w skład wchodzi zróżnicowana liczba członków działających z reguiy pod przewodnictwem prawnika
5. ZARYS ROZWOJU POLSKIEJ NAUKI PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
• Atmosfera - rozwijająca się idea pozytywizmu
• Źródła prawa - podkreślenie roli ustawy, odmawianie mocy powszechnie wiążącej przepisom wewnętrznym
• Możliwość realizacji funkcji państwa przez inne samorządy mz terytorialny
• Działający pod nadzorem rząd powinien realizować te funkcje administracji, które nie wymagają centralizacji