86394

*    Konstytucja nie akcentuje prawnonaturalnych źródeł tej zasady, gdyż wolność człowieka musi z natury rzeczy podlegać pewnym ograniczeniom ze względu na interes publiczny i wolności i prawa innych. Przesłanki ograniczenia zasady wolności formułuje art. 31 ust. 3. Zasada ta ma także konsekwencje dla zasady godności, dla której pozostawienie jednostce swobody jest istotne, to zbytnie ograniczenie wolności może stanąć w kolizji także z zasada godności.

*    zasadę wolności należy rozpatrywać w dwóch aspektach:

-    w znaczeniu pozytywnym - to swoboda czynienia wszystkiego, czego prawo nie zakazuje;

-    w znaczeniu negatywnym - nałożenie nakazu może nastąpić jedynie wtedy, gdy prawo to przewiduje;

-    te 2 aspekty to formalne pojmowanie zasady wolności (wolność jako zakres swobody wyznaczonej prawem), a materialna treść zasady wyznaczana jest w każdym konkretnym przypadku;

*    zasada ta nigdy w polskich konstytucjach nie była w tak ogólny sposób formułowana, dlatego jest klauzulą generalną (metanormą) określająca sposób i kierunek interpretacji całego systemu norm konstytucyjnych;

zasada równości (art. 32):

*    3 podstawowe wymiary równości:

-    wymiar prawny;

-    wymiar polityczno-społeczny;

-    wymiar ekonomiczny;

*    w Konstytucji zasada ta została skonkretyzowana jako:

-    zasada równości wobec prawa;

-    zasada równego traktowania wszystkich przez władze publiczne;

-    zakaz dyskryminacji z jakichkolwiek przyczyny w życiu politycznym. spQła.cznym.i-flgscQda£Czym:

*    zasada ta nie jest nowa w polskim konstytucjonalizmie i ma bogatą treść orzeczniczą:

-    zasada równości to równość wobec prawa (tzn. nakaz równego traktowania przez organy władzy publicznej) jak i równość w prawie (tzn. nakaz uwzględniania zasady równości w procesie stanowienia prawa);

-    nakaz jednakowego traktowania podmiotów i sytuacji podobnych, a podobieństwo wyznaczane przez kryterium cechy relewantnej (TK z 1988 r.);

-    dot. sytuacji prawnej, a nie faktycznej, ale nie jest zakazane stanowienie prawa stwarzającego np. przywileje słabszej grupie (np. dla kobiet - według TK - dyskryminacja pozytywna/uprzywilejowanie wyrównujące);

-    nie ma charakteru bezwzględnego, tj. dozwolone jest usprawiedliwione zróżnicowanie podmiotów podobnych, a wg TK argumenty usprawiedliwiające muszą mieć:

-    charakter relewantny, tzn. pozostający w bezpośrednim związku z celem i treścią przepisów, w których zawarta jest kontrolowana norma oraz służyć realizacji tego celu i treści (= muszą być racjonalnie uzasadnione);

-    charakter proporcjonalny w stosunku do interesu któremu mają służyć;