91281

4) zawartych składników stopow ych

Skład chemiczny jest podstawą do tego podziału stali stopowych. Wyróżniamy stale:

a)    niklowe

b)    cliromo-niklowe

c)    cliromowe

d)    wolframowe itd.

Niestety podział tych stali na podstawie składu chemicznego jest dość kłopotliwy ze względu na to, że ich skład staje się coraz bardziej złożony.

Klasyfikacja stali węglowych:

a)    konstrukcyjne

-    zwykłej jakości ogólnego przeznaczenia

-    wyższej jakości ogólnego przeznaczenia

b)    stale o bardzo małej zawartości węgla o szczególnych właściwościach

c)    stale automatowe

Wpływ zawartości węgla na budowę fazową, strukturalna i właściwości stopów żelaza

Węgiel ma decydujący wpływ na właściwości stopów żelaza. Stopy posiadające więcej niż 6,67% węgla (cementyt) nie mają znaczenia praktycznego.

Roztwór stały węgla z żelazem- ferryt. Mała zawartość węgla w ferrycie powoduje, że własności ferrytu są zbliżone do własności czystego żelaza (mała twardość, niewielka wytrzymałość na rozciąganie, wydłużenie do 40%).

Składnikiem decydującym o strukturze i własnościach stali niestopowych jest węgiel.

Wraz ze w zrostem zaw artości w ęgla w mikrostrukturze stali:

■    oprócz ferrytu pojawia się coraz więcej perlitu

■    przy 80% zawartości węgla, sam perlit. Przy dalszym wzroście zawartości węgla, pojawia się cementyt wtórny, jest on nazywany wolnym, bo nie wchodzi w skład perlitu ani ledeburytu.

Wraz ze w zrostem zawartości węgla w stali:

•    - wzrasta udział twardszych niż feriyt składników struktuty, co powoduje wzrost twardości ogólnej

•    wzrasta wytrzymałość na rozciąganie w stalach przedeutektoidalnyh (w stalach ferrytycznych wynosi ok. 300MPa, natomiast perlitycznych ok. 800MPa) Jednak gdy stal posiada więcej niż 90% węgla, zauważa się stopniowy spadek wytrzymałości, wpływ na to ma cementyt wtórny, który powstaje na granicach byłego austenitu (im więcej takiego cementytu tym bardziej krucha stal).

•    maleją właściwości plastyczne takie jak: udamość, wydłużenie i przewężenie

•    pogarsza się spawalność stali

•    następuje podwyższenie temperatury przejścia plastyczno-kruchego Wpływ domieszek normalnych na właściwości stali:

MANGAN- zwiększenie wytrzymałości stali, w wyniku utwardzenia ferrytu, właściwości plastyczne nie ulegają zmianie.

KRZEM- zwiększenie twardości i wytrzymałości ferrytu, przy jednoczesnym zmniejszeniu jego wydłużenia. Zmniejszenie zdolności stali do odkształceń plastycznych na zimno. FOSFOR-

S w stalach o małej zawartości węgla

Zwiększenie wytrzymałości na rozciąganie, a także zwiększenie granicy plastyczności, nie wpływa ujemnie na własności plastyczne stali S w stalach o dużej zawartości węgla:

Zwiększenie kruchości, skłonności do pękania, zmniejszenie udamości (rzadko stosowany, uważany za domieszkę szkodliwą)

SIARKA- wpływa niekorzystnie na właściwości stali, powodując kruchość, uważana jest za domieszkę szkodliwą.