80710

wcześniej - w 367 p.n.e.). Początkowo jego zadania były nieco inne, później chronił te sprawy które wykraczały poza ius civile.

Pryncypat:

4. prawo cesarskie - prawotwórcza działalność cesarzy rzymskich. Normy te nie nawiązywały do poprzednich trzech systemów. Około II w.ne. podział na ius civile, gentium i honoraium przestał być obowiązujący. Wówczas prawo cesarskie zastąpiło go i stało się obowiązujące.

S.ius prowinciale- specyficzny, odmienny od rzymskiego system praw prowincjonalnych. W oddalanych narodach podbitych prawo rzymskie doznawało wulgaryzacji i często miejscowe, silnie zadomowione,cieszące się poważaniem prawo adoptowano. Było to więc prawo rzymskie ale ulegające wpływom lokalnych praw szczepowych (dawne kolonie greckie. Prawo greckie było lepiej wykształcone).

Po 212 r n.e. podział na ius civile, gentium i honorarium całkowice stracił znaczenie. Wówczas edykt Karakalli nadał obywatelstwo rzymskie wszystkim mieszkańcom imperium. Podział miał w późnym cesarstwie jedynie „żywot doktrynalny" a nie praktyczny, choć formalnie nadal istniał. Te trzy systemy weszły przecież do kodyfikacji justyniańskiej ale w praktyce prawo było jednolite.

Dominat:

Rozpoczęto rozróżniać dwa systemy prawa:

-    ius vetus : dawny system ius civile, ius gentium, ius honorarium przekazywany głównie

prze literaturę prawniczą.

-    ius novum : nowe prawo, prawo cesarskie.