- temat główny nie jest ujawniony, temat pomocniczy skupia się w jednym elemencie zdania otoczonym ramą niemetaforyczną lub obejmuje zdanie / sekwencję zdań użytych w tekście niemetaforycznym (w metaforach in praesentia - występują oba tematy porównania)
-> temat główny metafory in absentia można zrekonstruować w oparciu o kontekst wypowiedzeniowy lub sytuacyjny Metafora narzędnikowa
Niektóre czasowniki łączą się z narzędnikiem zgodnie z wymaganiami gramatyki, np. piszę piórem, trzepotała rzęsami, biegł drogą, rozmawiał z szefem, maluje akwarelami, plujesz pestkami, machała ręką, skrobie pazurami itd.
Konstrukcje, w których słowo łączy się z narzędnikiem w niezgodzie z modelami języka, niestandardowo - metafory narzędnikowe powstają osobliwe konstrukcje, np. siedzę krzesłem, pamiętam domami, myślę stonogą, przechodzeniem oceanu zbieram bursztyn, stoję brodą, kwaczę nogami, przebieram ścianą, wiruję szufladą, spaceruję wysokością, umieram rozkoszą, gotuję wiecznością, topię się chwilami, piszczę niebiosami, odchodzę wiszeniem, frunę milczeniem, płynę kogutami, szczerzę się krogulcem, żarówkami jem owoc walizek miłości, płaczę choinką, szczypię się katedrą.
Metafory narzędnikowe często są odbierane jako pretensjonalne.
Podmiot dramatyczny
Podmiot dramatyczny:
- Jako podmiot literacki dzieli z podmiotem lirycznym i narratorem zasadniczo te same funkcje. Wyróżnia się spośród nich odmiennym stosunkiem do świata przedstawionego - sam kształt świata jest inny niż w liryce i epice, więc formy językowo-stylistyczne, determinowane przez stosunek podmiotu dramatycznego do świata przedstawionego dramatu też są odmienne (pełnią jedynie dramatowi właściwe funkcje).
- W dramacie stopień wychylenia w stronę obiektywizmu i niezależności świata przedstawionego od podmiotu dramatycznego jest najwyższy.
- Podmiot dramatyczny zostaje przez konwencję literacką „skazany” na wybór dialogu jako podstawowego narzędzia językowego - wielorakie konsekwencje widoczne w strukturze świata przedstawionego w utworze i w zakresie jego kompozycji.
-Tekst podmiotu dramatycznego - didaskalia.
informują o miejscu zdarzeń dramatycznych, czasem jego wyglądzie, o imionach postaci, ew. ich zachowaniu i wyglądzie.
• Imiona postaci
- przejaw organizowania przez podmiot dramatyczny zachowań językowy:h postaci i sposób przywoływania ich wypowiedzi
-> bez tego zabiegu nie dałoby się zrealizować komunikacji dramatycznej