93805

*metonimia- wyrażenie, w którym jakiś wyraz występuje jako semantyczny reprezentant innego, pominiętego w wypowiedzi wyrazu, przy czym oznaczone przez te wyrazy przedmioty, zjawiska czy działania pozostają ze sobą w jakimś związku lub zależności.

*antonomazia- zastąpienie imienia własnego epitetem stałym lub peryfrazą, np. Wszechmogący zamiast Bóg.

Postać literacka: status ontologiczny, typy i sposoby charakterystyki w utworze literackim.

Postać literacka- fikcyjna osoba występująca w świecie przedstawionym dzieła; w utworach epickich i dramatycznych odrębna od podmiotu lirycznego, natomiast w liiycznych często z nim identyczna. Jest określonym układem motywów- cech wyglądu i charakteru, działań, przeżyć wewnętrznych, wypowiedzi- podporządkowanych jakiejś zasadzie scalającej, którą bywa: 1. Stereotyp utrwalony w danym gatunku literackim, 2. Wzór osobowy ukształtowany w życiu społecznym, które pisarz pragnie w swym dziele „zobrazować”, 3. ideał wychowawczy, który chciałby upowszechniać. Sposób włączenia postaci w całość świata przedstawionego określają- każdorazowo zabiegi motywacji i charakterystyki. W utworach fabularnych mamy zazwyczaj do czynienia z hierarchią ważności występujących osób: najważniejszą rolę gra postać główna, zwana inaczej bohaterem utworu, którego losy, stanowiące ośrodek zainteresowań autora, tworzą główny wątek fabuły, niższa kategoria obejmuje postacie uboczne, które uczestniczą w niektórych tylko zdarzeniach; jeszcze niższa-postacie epizodyczne, pojawiające się w jednorazowych sytuacjacli, na marginesie głównego ciągu zdarzeniowego.

Tradycja antyczna wyznaczała postaci literackiej miejsce służebne względem fabuły. Jak pisze Aiystoteles w „Poetyce” „A nadto bez czynności (akcji) nie mogłoby być tragedii, a bez cliarakteru jest ona możliwa”. Rozwój nowożytnego indywidualizmu przyniósł pogląd, że postaci powinny posiadać wartość poznawczą i wychowawczą. W „Hamburskiej dramaturgii” Lessinga czytamy „ Zdarzenie może być przypadkowe, jedno i to samo może się przytrafić wielu osobom, natomiast charaktery są istotne i oryginalne”. U Hegla spotkamy się ze stwierdzeniem „Charakter stanowi właściwy punkt centralny idealnego dzieła sztuki”. Tym tropem poszło wielu teoretyków marksistowskich. W realizmie powieściowym pisarze główną rację bytu literatury upatrywali w jej sferze postaciowej, dlatego też ówczesna krytyka