93975

Zjawisko ubóstwa i biedy towarzyszy człowiekowi od zawsze. Przez biegnące tysiąclecia wiele się nie zmieniło. Minio postępu teclmicznego, medycznego, kulturowego, ubóstwo dotyka ogromnej rzeszy ludzi.¹ W polskiej tradycji definiowana i analizowania kwestii socjalnych to bieda stanowiła podstawową kategorię. ²Często jest ono jednocześnie skutkiem błędów polityki społecznej prowadzonej zarówno w przeszłości, jak i obecnie.³ Dziś wiemy o tym bardzo wiele, od przyczyn, rozmiaru i struktury, po skutki i sposoby ograniczania.

1. Definicja ubóstwa

Zajmując się ustaleniem definicji ubóstwa, natykamy się na kilka propozycji wyjaśnienia tego terminu. „Pojęcie ubóstwa w świadomości społecznej funkcjonuje jako brak dostatecznych środków materialnych do życia, jako bieda, niedostatek. Ubóstwo można zdefiniować jako stan poniżej pewnego zmiennego w czasie progu dochodowego lub progu realizacji potrzeb w odniesieniu do jednostki, rodzinnej lub grupy społecznej.”⁴

Według Rady Ministrów Wspólnoty Europejskiej ubóstwo odnosi się do osób, których środki materialne i socjalne są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia obniża się poza akceptowane minimum socjalne w kraju zamieszkania.

limą organizacją określającą ubóstwo jest ONZ. Tu jest to kondycja ludzka cliarakteryzująca się trwałym bądź cluonicznym pozbawieniem środków, możliwości, prawa wyboru, bezpieczeństwa i mocy nabywczej niezbędnej do korzystania z adekwatnego poziomu życia oraz innego rodzaju praw z zakresu życia gospodarczego, politycznego i społecznego.

Zdaniem Frieske K.. ubóstwo to często skutek a nie przyczyna. „To wcale nie tylko brak pieniędzy, to raczej takie szczególne okoliczności, które nie pozwalają ludziom nim

1

' J. Łopato, Ubóstwo w Polsce: skala, dynamizm, struktura, w: Ubóstwo i wykluczenie społeczne- perspektywa poznawcza, red. R. Szarfenberg, C. Źołędowski, M. Theiss, Warszawa 2010, Elipsa, s.60.

2

$. Golinowska, E. Tarkowska, I. Topińska, Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania, metody, wyniki. Warszawa 2005, Ipiss, s.17.

3

^JT. Panek, Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności. Teoria i praktyka pomiaru. Warszawa 2011, Oficyna wydawnicza. Szkoła główna Handlowa, s.ll.

4

J. Boczoń. W. Toczy liski. A. Zielińska, Ubóstw jako zjawisko społeczne oraz przedmiot pracy socjalnej. |w| Pedagogika społeczna, red. T. Pilch, I. Lepalczyk, Wydawnictwo „Żak'', Warszawa 1995, s.341.