95374

Ruch faszystowski w XX wirku: geneza, rozwój, interpretacje

Powstanie ideologii faszystowskiej było reakcją na skutki I wojny światowej i postanowienia traktatu wersalskiego. W drugiej połowie 1919 r. zaczął się pojawiać w Europie nowy rodzaj ..awangardowej elity”. Określali się jako socjaliści, ale odwoływali się nie tyle do klasy ile do narodu, lub nawet rasy.

Włochy, chociaż zyskały wiele w czasie I wojny, miały żal do Wersalu, bo nie dostały Dalmacji. Benito Mussolini, wyszedł w czasie wojny z partii socjalistycznej (twardo obstawał za tym by Włochy włączyły się do wojny) i stał się nacjonalistą zmierzającym do rewolucji. Jego rewolucja miała być radykalna, korzeniami sięgająca do syndykalizmu, oraz przedwojennej marksistowskiej „awangardowej elity" (rządy robotników).

23 III 1919 Mussolini założył nową partię. Jej program obejmował częściowe przejęcie kapitału finansowego, kontrolę nad resztą gospodarki za pośrednictwem korporacyjnych rad gospodarczych, konfiskatę dóbr kościelnych oraz reformę rolną a także likwidacje monarchii i senatu. Na tym etapie można dostrzec inspiracje zarówno ze strony Lenina jak i Kurta Eisnera twórcy bawarskich oddziałów szturmowych. Powstały Fasci di Combattimemento. faszystowskie bojówki. W maju on i 35 innych faszystowskicli deputowanych znalazło się w parlamencie. Rok 1922 to rok faszystowskiego terroru. W kolejnych miastach szturmowano urzędy miejskie, siła usuwano z nich socjalistycznych radnych, zwalniano lokalnych prefektów, którzy usiłowali użyć policji dla przeciwstawienia się faszystom. Parlament włoski nie potrafił stworzyć silnego rządu, socjaliści nie potrafili znaleźć sojuszników w śród innych partii, a wioska partia komunistyczna (podobnie jak później w Niemczech) wiązała swe nadzieje z reżimem faszystowskim, który w jej ocenie miał przyspieszyć rewolucję marksistowską. Dla wielu Włochów Mussolini i jego ruch byli alternatywa dala państwa. które po I wojnie przezywała kryzys w każdej dziedzinie życia. Miał być również ramą która powstrzyma czerwony terror, bolszewików Lenina, o którym gazety włoskie obszernie informowały. W 1922 r. Mussolini ruszył na Rzym na czele 4 dywizji czarnych koszul. Król Wiktor Emanuel oddał Mussoliniemu władzę. Wielką Radę Faszystowskąustanowiono jako organ paiistwowy. WI 1925 w słynnym przemówieniu Mussolini obwieścił początek faszyzmu- zakazano wydawania opozycyjnych gazet, zatrzymano przywódców opozycji Mussolini stworzył formułę totalitarną- „wszystko państwie, nic poza państwem, nic przeciwko państwu". Wydano serie faszystowskich ustaw w dziedzinie prawa konstynicyjnego. prawa karnego, prawa ustrojowego- te ostattue miały na celu ustanowienie państwa korporacyjnego. Ja k pisze Paul Jolmson „ Mussolini nie miał serca do faszyzmu. Ponieważ w głębi serca pozostał marksistą, choć heretykiem". Pewnego razu Mussolini zdefiniował faszyzm jako „zorganizowaną skoncentrowaną autorytarną demokrację na bazie narodowej”. Mussolini nie praktykował faszyzmu i miał problemy z jego zdefiniowaniem.

W połowie lat dwudziestych ruchy faszystowskie można było spotkać w całej Europie i miały jedną cechę wspólną: były antykomunistyczne. Walczyły z rewolucją na sposób rewolucyjny.