98863

Stosunek prawny - stosunek społecznie unormowany przez normy prawne; może być faktyczny albo czysto normatywny, czyli spadkobrany stosunki dwustronne (występują najczęściej) stosunki wielostronne (np. umowa spółki cywilnej)

Elementy stosunku prawnego:

I    fakty prawne - każde zdarzenie, które powoduje powstanie, ustanie lub zmianę stosunku prawnego

1    zdarzenia prawne, które nie zależą od woli człowieka

2    działania zależne od woli i zachowania człowieka

a akty prawne - działania zmierzające do wywołania skutków prawnych —> akty tworzenia prawa

—> akty stosowania prawa, czyli wyroki sadowe i decyzje administracyjne

■    deklaratoryjne - potwierdzające istniejący stan prawny

■    konstytutywne - tworzą stan prawny

—> czynności prawne - każde oświadczenie woli przynajmniej jednej strony, które zmierza do wywołania skutków prawnych

■    jednostronne

■    dwustronne, czyli umowy

b czyny - nie zmierzają do wywołania skutków prawnych, ale je wywołują —> czyny zgodne z prawem —» czyny niezgodne z prawem

II    podmioty stosunku prawnego

a.    osoby fizyczne - wszyscy ludzie

i.    zdolność prawna - zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków

ii.    zdolność do czynności prawnych - zdolność do nabywania praw i obowiązków mocą własnych działań, pełną zdolność posiada osoba pełnoletnia, która nie została ubezwłasnowolniona; ubezwłasnowolnieni i małoletni poniżej 13 lat nie mają zdolności do czynności prawnych, reszta ma ograniczoną

b.    osoby prawne - jednostki organizacyjne, którym przepisy prawne dają zdolność prawną, a tę zdolność prawną realizują poprzez działania swoich organów

III    przedmiot stosunku prawnego

c.    rzeczy

i.    nieruchome - nieruchomości, grunty, budynki i ich części, inne rzeczy trwale związane z gruntem, także statki

ii.    ruchome

d.    inne przedmioty materialne - ciecze, gazy, kopaliny - nie są rzeczami, gdyż nie mają dostatecznie wyodrębnionej i zindywidualizowanej postaci

e.    przedmioty niematerialne - utwory, dobra osobiste

f.    zachowania - określone czynności człowieka

IV    treść - uprawnienia i obowiązki stron stosunku prawnego, najczęściej są wzajemne, tzn., że jedna strona może czegoś żądać, a dniga jest do tego zobowiązana i na odwrót