O Sartori uwzględnia dwie zmienne:
• Liczbę rywalizujących partii (format systemu partyjnego)
• Dystans ideologiczny między partiami (mechanizm systemu partyjnego)
0 Pojęcia biporalny, wielopolarny
0 Nie jest istotna liczba partii ale grupa partii - „rodzina ideologiczna”, dyktująca zasady gry politycznej
0 System bipolarny ma dwa centra (pola)
0 Może funkcjonować w warunkach systemu sfragmentaiyzowanego - dwa pola ideologiczne
Typologia ilościowo-jakościowa G. Sartori
0 W układzie bipolarnym alternatywą dla rządu jednopartyjnego jest inny rząd jednopartyjny
0 W systemach bipolarnych sfragmentaryzowanych alternatywą dla rządu koalicyjnego jest inny rząd koalicyjny
0 W systemach wielopolarnych istnieją więcej niż dwa pola decydujące o układzie iywalizacji politycznej
0 Gdy pola lewicowe i prawicowe dzieli duży dystans ideologiczny (brakuje
konsensusu) co do podstawowych zasad gry politycznej w efekcie opinia publiczna reprezentuje wszelkie możliwe także skrajne odcienie postaw ideologicznych 0 Mamy do czynienia z systemem spolaryzowanym
0 Intensywność konfliktu politycznego jest duża, szanse na rozwiązania konsensualne nikłe
0 Systemy bipolarne mają tendencję do poruszania się do środka spektrum partyjnego 0 Upodabniają się do siebie - model rywalizacji dośrodkowej - następuje depolaryzacja systemu partyjnego
0 W systemach wielopolarnych spolaryzowanych: silne centrum, model odśrodkowy, silna radykalizacja postaw partii, ekstremalne postawy polityczne
Typologia ilościowo-jakościowa G. Sartori
0 Jedna partia
0 System partii hegemonicznej 0 System partii predominujacej 0 System dwupartyjny 0 System ograniczonego pluralizmu 0 System ekstremalnego pluralizmu 0 System zatomizowany
System hegemoniczny
0 W systemie hegemonicznym dominuje jedna partia, a jej dominująca pozycja jest wynikiem działań nie związanych z rywalizacją wyborczą, bowiem system wyborczy nie ma charakteru rywalizacyjnego (Polska w okresie PRL)
System partii predominującej
0 System partii predominującej - jedna partia uzyskuje dominującą pozycję w wyborach przynajmniej w czterech następujących po sobie elekcjach i np. rządzi samodzielnie