98916

konstrukcją prawa krajowego stosowaną w niewielu tylko państwach.

2. ) Na immunitet suwerenny powoływać się może wyłącznie państwo lub podmiot

państwowy, podczas gdy DAP powoływana może być także przez podmioty niepaństwowe, np. osoby fizyczne.

3. ) Skuteczne powołanie się na immunitet suwerenny oznacza, że sąd w ogóle nie może

sprawy meiytoiycznie rozstrzygać. W przypadku skutecznego powołania DAP sąd może sprawę merytorycznie rozstrzygać tyle tylko, że przy orzekaniu nie jest uprawniony do podważania skutków publicznego aktu innego państwa.

Na DAP nie można się skutecznie powoływać przed sądami USA gdy akt państwa stanowił rażące naruszenie PM.

Sprawa Filartiga v. Pena Irala 1984 roku (sąd okręgowy dla Nowego Jorku)

W 1978 roku syn jednego z paragwajskich dysydentów został na terytorium tegoż państwa porwany, a następnie zgładzony w trakcie tortur przez wysokiego urzędnika miejscowej policji. Dzięki temu, iż jeszcze tego samego roku sprawca wyjechał do Stanów Zjednoczonych, przebywająca tam rodzina zamordowanego złożyła przeciwko niemu pozew cywilny w miejscowym sądzie. Kwestia zastosowania doktryny act of State pojawiła się w związku z przypuszczeniem, iż zarówno porwanie, jak i zabójstwo inspirowane były przez rząd paragwajski (należałoby - zdaniem pozwanego - uznać wówczas, że sąd USA nie może dokonywać prawnej oceny owych aktów i zasądzić żądanego zadośćuczynienia). Sąd odmówił jednak zastosowania doktryny „aktu państwa” i oddalenia powództwa na tej podstawie wskazując, iż zabójstwo stanowi „jasne i oczywiste” naruszenie prawa narodów. Zdaniem Sądu, w przypadkach, gdy „prawnomiędzynarodowa zasada jest tak jasna i powszechnie uznawana [...] doktryna act of State nie znajduje zastosowania”.