99143

■    Potencjał ludnościowy zawiera w sobie również relacje między terytorium a liczbą ludności (gęstość zaludnienia)

■    W powiązaniu z poziomem rozwoju gospodarczego może być źródłem migracji oraz zjawiska eksplozji demograficznej (przeludnienie, problem wyżywienia) lub starcenia się społeczeństw

■    Najbardziej dynamiczny charakter mają uwarunkowania ekonomiczne

■    Mieszczą się w ich ramach bogactwa namralne, ogólny potencjał gospodarczy, poziom rozwoju, zaawansowania technologicznego, typ ustroju i polityki gospodarczej, polityka pieniężna, inwestycje, handel zagraniczny, przynależność do określonych ugrupowań gospodarczych

■    Potencjał gospodarczy, struktura i dynamika gospodarki pozwalają przełamywać niedostatki i „mankamenty'’ innych czynników

■    Szwajcaria i Izrael a Rosja

■    Od potencjału gospodarczego zależy nie tylko bezpieczeństwo ekonomiczne państwa i jego suwerenność de facto, lecz także możliwości państwa w sferze militarnej (obronne i ekspansywne)

■    Państwa słabe gospodarcza i militarnie muszą się liczyć z przedmiotowym traktowaniem przez sil mej szych sąsiadów

■    Nowoczesny potencjał militarny stanowi wsparcie dla aktywnej polityki zagranicznej w różnych jej dziedzinach

■    Czynnik ustrojowy dawał o sobie znać szczególnie w okresie zimnej wojny

■    Odmienność ustrojowa mająca swe źródło w antagonistycznych różnicach ideologicznych była przyczyną polaryzacji świata oraz jedności i solidarności polityki zagranicznej państw tworzących zwalczające się bloki

■    Ustrój wewnętrzny pozostaje kryterium przynależności do pewnych instytucji wielostronnych

■    Rada Europy (demokratyczny ustrój państwa)

■    Szczególnie rygorystyczne kryteria obowiązują w przypadku Unii Europejskiej

■    Podział Wschód-Zachód został zastąpiony przez „mniej ostry” podział na państwa demokratyczne i nie-demokratyczne

■    Ustroje państwowe są w znacznym stopniu określane przez uwarunkowania kulturowe i religijne

■    Dają one o sobie znać w polityce zagranicznej państw, które tworzą trwalsze związki lub przejściowe koalicje kierując się tymi wyznacznikami

■    Szczególnie wtedy gdy odczuwają zagrożenie zewnętrzne dla wartości wspólnych danej kulturze

Uwarunkowania subiektywne

■    Koncepcje i doktryny polityki zagranicznej

■    Świadomość społeczna

■    Zjawiska percepcji i mispercepcji

■    Czynnik osobowościowy

■    Partie polityczne, politycy, ministrowie spraw zagranicznych kierują się w swych działaniach przesłankami ideologicznymi, światopoglądowymi, przekładającymi się na plany, koncepcje, projekty konkretnych rozwiązań międzynarodowych lub realizację partykularnych interesów państwowych

■    Cele projektów mogą być wielorakie

■    Zacieśnianie współpracy międzynarodowej

■    Rozniecanie konfliktu międzynarodowego, dezintegracja

■    Na czele państw mogą stać politycy o chorobliwych ambicjach

■    Wykazujący fascynacje czy obsesje na jakimś tle

■    Ludzie o ograniczonej poczytalności

■    Ich czyny mogą mieć (doraźny lub długofalowy) wpływ na politykę państw i sytuację międzynarodową