Porządek prawny WE - I filar, składa się na niego: wspólnotowe prawo pierwotne i wtórne, umowy międzynarodowe zawierane przez YVE, ogólne zasady prawa wspólnotowego + prawo sędziowskie i zwyczajowe.
Porządek prawny UE - prawo unijne stanowione w II i III filarze, umowy międzynarodowe zawierane przez UE, ogólne zasady prawa unijnego + orzecznictwo sądów dotyczące Ili III filara.
Na wspólnotowy porządek prawny składają się:
- wspólnotowe prawo pierwotne
- wspólnotowe prawo pochodne
umowy międzynarodowe i konwencje WE
- ogólne zasady prawne
- orzecznictwo sądów wspólnotowych
Wspólnotowe prawo pierwotne:
Jak już wspominałem prawo to obejmuje: traktaty założycielskie, rewizyjne, akcesyjne oraz inne których ranga jest równa. Zalicza się do niego także protokoły dołączone do tych traktatów, ich interpretacje i załączniki, a także traktaty budżetowe z lat 1971 i 1977. Krótko mówiąc należy je rozumieć jako prawo WE ustanowione bezpośrednio przez państwa członkowskie działające jako "konstytuanta", stworzone przez nie prawo wspólnotowe pierwotne na gruncie wielostronnych umów międzynarodowych traktowane jest przez ETS jako "akt konstytucyjny Wspólnot". Do tego obszaru zalicza się:
traktat ustanawiający EWWiS
- traktat ustanawiający EWG traktat ustanawiający EWEA
- konwencję o niektórych wspólnych instytucjach dla EWG i Euroatomu (01.01.1958)
- traktat o fuzji instytucji
- traktaty budżetowe 1970 i 1975
- akt o wyborach do PE z 1976
- Traktat o Unii Europejskiej
- traktat ustanawiający WE
- Traktat z Amsterdamu
- Traktat z Nicei
- wszystkie traktaty akcesyjne
Traktaty ustanawiające WE i EWA są umowami międzynarodowymi szczególnego rodzaju ponieważ są to z jednej strony umowy międzynarodowe a z drugiej akty prawa wspólnotowego.
Prawo wspólnotowe pochodne:
Hierarchia źródeł prawa w spólnotowego pochodnego:
Rozporządzenie - ma zasięg ogólny i wiążę w całości, stanowione przez instytucje wspólnotowe. Dzielą się na:
a) podstawowe - wydawane przez Radę UE
b) wykonawcze - wydawane przez KE w celu wykonania rozporządzenia Rady UE. W szczególnych przypadkach może je wydawać Europejski Bank Centralny
Adresatami rozporządzeń są wszyscy obywatele UE. Muszą być stosowane w sposób pełny i nie potrzeba inkorporacji ich norm do prawa wewnętrznego państw członkowskich, a więc stanowią one część prawa krajowego. Ich głównym celem jest ujednolicanie prawa. Publikowane są w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
- Dyrektywa - służy harmonizacji ustawodawstw krajowych. Wiąże państwa członkowskie co do rezultatów, a nie środków. Jest więc dużo mniej ścisła od rozporządzenia. W 2004 KE wydała zalecenia dotyczące transpozycji dyrektyw w państwach członkowskich:
• stałe monitorowanie transpozycji dyrektyw