3784493909

PODNIESIENIE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA AKADEMICKIEGO W ZAKRESIE GEODEZYJNEGO URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH W OPARCIU O DOŚWIADCZENIA PRAKTYKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO BAWARII PRACA ZBIOROWA POD REDAKCJĄJACKA M. PIJANOWSKIEGO

Rola technologii geoinformacyjnych w planowaniu i gospodarce

przestrzennej

Dr inż. Jakub Wojkowski

Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza

Wprowadzenie

Przez setki lat otaczającą nas przestrzeń człowiek opisywał za pomocą tradycyjnych metod kartograficznych. Gwałtowny rozwój gospodarczy, technologiczny i informatyczny spowodował powstanie społeczeństwa informacyjnego dla którego najpopularniejszym sposobem opisu przestrzeni geograficznej stały się komputerowe systemy informacji geograficznej (ang. Geographical Information System, GIS), nazywane także systemami informacji przestrzennej (SIP).

Większość definicji określa GIS jako system informatyczny na który składają się różne metody postępowania z danymi przestrzennie odniesionymi do powierzchni Ziemi. W szerszym pojęciu GIS należy traktować jako zespół współdziałających ze sobą elementów na które składa się odpowiednio skonfigurowana baza danych przestrzennych (geograficznych) i opisowych, oprogramowanie umożliwiające przeprowadzenie analiz przestrzennych, sprzęt komputerowy, specjaliści obsługujący system i znający metody przetwarzania danych oraz klienci czyli odbiorcy przetworzonej już informacji.

W dzisiejszych czasach GIS stał się najbardziej dynamicznie rozwijającym się kierunkiem informatyki. Jego rozkwit spowodowany jest przede wszystkim postępem w informatyce i metodach zarządzania bazami danych, upowszechnieniem Internetu oraz spadkiem cen sprzętu komputerowego i oprogramowania. Ogromne znaczenie dla rozwoju GIS odegrała teledetekcja lotnicza i satelitarna. W 2001 roku szacowano liczbę użytkowników systemów GIS na około 2 min [Gotlib i in. 2007].

W połowie 2007 roku, 4 lata po premierze Google Earth, liczba użytkowników tego systemu przekroczyła 250 min, a obecnie szacowana jest już na ponad 500 min.

Upowszechnienie teledetekcji pozwoliło na znaczące przyspieszenie procesu pozyskiwania danych przestrzennych. W początkowym bowiem okresie podstawowym źródłem danych przestrzennych dla systemów GIS były istniejące mapy papierowe, które poddawano digitalizacji. Rozwój technologii satelitarnej, fotogrametrii i teledetekcji, powstanie GPS, a także szersze wykorzystanie stosowanych wcześniej zdjęć lotniczych sprawiły, że tworzone obecnie systemy informacji przestrzennej wykorzystują jako główne źródło danych geometrycznych zdjęcia lotnicze i satelitarne, nie zaś przetworzone mapy analogowe.

Systemy GIS umożliwiają gromadzenie danych przestrzennych i opisowych, ich uporządkowanie w logicznej strukturze, weryfikowanie, integrowanie, manipulowanie oraz wszechstronną analizę i wizualizację. Unikalność GIS polega nie tylko na możliwości łączenia danych przestrzennych i atrybutów opisowych pochodzących z różnych źródeł, lecz przede wszystkim na możliwości wykonywania złożonych analiz przestrzennych oraz na możliwości tworzenia różnorodnych modeli zjawisk i symulacji procesów zachodzących w środowisku. Danymi wejściowymi do sytemu GIS są zazwyczaj informacje źródłowe w postaci różnotematycznych map, zobrazowań teledetekcyjnych, wyników bezpośrednich pomiarów geodezyjnych, oraz wszelkich innych rodzajów informacji w postaci liczbowej i tekstowej. Wynikiem przeprowadzonej analizy, symulacji, modelowania lub skierowanego do bazy danych zapytania będzie zwykle mapa, wykres lub tabela.

Do podstawowych zadań rozwiązywanych przez systemy GIS należą następujące zagadnienia:

■ Lokalizacja - CO się tu znajduje?