PODNIESIENIE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA AKADEMICKIEGO W ZAKRESIE GEODEZYJNEGO URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH W OPARCIU O DOŚWIADCZENIA PRAKTYKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO BAWARII PRACA ZBIOROWA POD REDAKCJĄJACKA \l. PIJANOWSKIEGO
problemem, system GIS jest słabo rozwinięty w sferze wspomagania decyzji.
Planowanie przestrzenne jest dziedziną, która zajmuje się organizacją przestrzeni geograficznej na użytek człowieka. Jest ono podstawą działania gminy, stanowiącą bazę dla działań rozwojowych. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wyznacza się tereny rozwojowe dla różnorodnych funkcji, w tym dla prowadzenia działalności gospodarczej oraz budownictwa mieszkaniowego. Samorząd gminy odpowiada za ochronę posiadanych zasobów przyrodniczych i kulturowych. Coraz częściej analizuje się też zjawiska społeczne. Wynika z tego że w planowaniu przestrzennym bada się wiele elementów przyczyniających się do zrównoważonego rozwoju, zatem jest to dziedzina, którą technologia GIS może w znacznym stopniu wspomóc. Można nie tylko wspomagać proces planowania, ale wykonywać też zaawansowane analizy przestrzenne. Dotychczasowe wykorzystanie systemu GIS w planowaniu przestrzennym polega głównie na gromadzeniu dokumentów opisujących politykę przestrzenną gminy. Dzięki temu można zintegrować poszczególne strategie (gospodarczą, przestrzenną, społeczną, plany rewitalizacji, ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, plany zarządzania kryzysowego). Takie zebranie informacji w jednym miejscu umożliwia i ułatwia podejmowanie różnego rodzaju decyzji, widząc jednocześnie zasięg inicjatyw zrealizowanych, realizowanych i planowanych na terenie gminy. Użycie oprogramowania GIS daje też możliwość przygotowania prezentacji kartograficznej i multimedialnej. Graficzne przedstawienie wielu zjawisk i odpowiednie udostępnienie tych informacji mieszkańcom, za pośrednictwem Internetu, pozwala na łatwiejsze włączenie się do procesu planowania lokalnej społeczności. Można także przeprowadzać okresowe monitorowanie realizacji poszczególnych zadań poprzez wprowadzanie informacji o zmianach jakie zaszły i zaprezentowanie ich w kontekście przestrzennym. Zatem jak na razie głównymi zadaniami GIS w planowaniu przestrzennym jest prezentowanie, koordynowanie, monitorowanie oraz weryfikowanie polityki przestrzennej gminy [IRM 2007].
Przykłady zastosowań GIS w planowaniu i gospodarce przestrzennej W skali ogólnopolskiej do praktycznych przykładów wykorzystania GIS w planowaniu i gospodarce przestrzennej zaliczyć można:
Krajowy System Informacji Geograficznej (KSIG). Baza ta obejmuje dane geograficzne opisujące obszar Polski i stanowi referencyjny rejestr państwowy dla wszystkich instytucji zajmujących się zarządzaniem przestrzenią kraju. KSIG powstał w celu ujednolicenia i zintegrowania referencyjnych baz danych przestrzennych dla obszaru całego kraju. Stanowi również zestaw procedur i technik służących systematycznemu pozyskiwaniu, aktualizowaniu, przetwarzaniu i udostępnianiu tych danych.
Rys. 16. Składniki Krajowego Systemu Informacji Geograficznej (źródło: www.gislab.ar.wroc.pl)
Dane są zebrane w bazach danych przestrzennych, nadzorowanych przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii oraz służby geodezyjne kraju. Zasób systemu bazuje na istniejących zasobach ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz na nowo powstałych zasobach, rozwiązaniach technicznych, organizacyjnych i prawnych zapewniających dostęp do informacji geograficznej najwyższej jakości.
Składniki KSIG stanowią następujące bazy danych:
■ BDO - Baza Danych Ogólnogeograficznych, o stopniu szczegółowości odpowiadającym skali 1:250 000 i mniejszym, w której zgromadzone są dane ogólnogeograficzne -
49